Naar aanleiding van een onderzoek van Buro Jansen & Janssen wordt een klacht ingediend tegen wetenschappers van Tilburg University die betrokken zijn geweest bij ‘Integraal Appel.’ Deze klacht wordt afgewezen. Volgens Tilburg University zou er geen sprake zijn van ‘wetenschapsbeoefening’, het rapport zou slechts een bewustwordingsdocument zijn.
Ondanks het feit dat ‘Tilburg Wietstad’ nepnieuws is, promoot het NRC jarenlang het onderzoek dat dat zou aantonen zonder het rapport van Tilburg University zelf te hebben bestudeerd en kritiek op het onderzoek te vermelden bij de artikelen. De belangrijkste auteur van het onderzoek wordt door de krant nog steeds een platform geboden zonder enige kritische vraag van de krant.
Het politieoptreden bij de verboden demonstratie op 5 mei 2020 was niets bijzonders, zo wordt er meestal opgetreden bij het niet aanmelden van een demonstratie. Wegwezen! Erg in lijn met grondwettelijke rechten is die houding van politie en bestuur niet, maar het is de regel. Op 5 mei 2020 hard optreden toont echter vooral aan dat de overheid enig contact met de werkelijkheid kwijt is. Corona of niet voor een weerbare rechtstaat is het noodzakelijk dat de vrijheid van meningsuiting en het recht op betoging niet met knuppel en paard de gevangenis of de trein naar huis in wordt gemept. Dan is er echt niets meer te vieren.
Tijdens de politieactie heeft de media geen oog voor het verhaal van de slachtoffers, pas een half jaar later volgt een reconstructie. Rechters vinden dat burgers niet mogen demonstreren als overheden dat stellen. Burgemeesters stellen zich afzijdig op en gaan niet pal voor grondwettelijke rechten staan. Zie hier in een notendop het afglijden van de Nederlandse rechtstaat. Het optreden rond de blokkade van Attero op 8 juli 2020 is exemplarisch voor het demonstratierecht in Nederland.
Naar aanleiding van de boerenprotesten dit jaar is door verschillende activisten gesuggereerd dat de boeren door de politie met fluwelen handschoenen zijn aangepakt. Dit in vergelijking met klimaatactivisten, mensen die protesteren tegen het woonbeleid en meer vermeende ‘linkse’ thema’s. Buro Jansen & Janssen is altijd voorzichtig in zeer stellige beweringen, deels omdat de waarheid altijd in de nuances zit, maar ook omdat de bovenstaande suggestie op een aansporing aan de politie lijkt om maar eens flink te gaan optreden tegen de boeren.
Op de internationale dag voor de rechten van de mens is een activist die zich inzet voor ‘Justice voor Sammy’ benaderd door de inlichtingendienst, de AIVD. Sammy Baker (Samuel Seewald) is op 13 augustus 2020 door de politie in Amsterdam doodgeschoten. Twee agenten van de geheime dienst zaten in de ochtend van 10 december 2021 bij hem op de bank en wilden hem werven als informant. Daarna hebben ze met behulp van agenten van de Amsterdamse politie op illegale wijze de camerabeelden van het appartementencomplex waar de activist woont in beslag genomen.
Het voorval illustreert eens te meer dat de AIVD er niet is om de rechtstaat te beschermen, maar om politiegeweld te vergoelijken. Dat is ongepast in een democratische rechtstaat. Politie en openbaar ministerie behoren transparant te zijn over de gebeurtenissen rond de dood van Sammy en de stappen die de overheid neemt in het kader van gedegen opsporingsonderzoek en vervolging van betrokken politiefunctionarissen. Mensen die politiegeweld aan de kaak stellen, intimideren en bespioneren zorgen voor een verdere erosie van het vertrouwen in de rechtstaat. lees meer
Op 4 juli 2020 willen mensen in Utrecht demonstreren tegen de coronamaatregelen. De twee weken die voorafgaan aan die zomerse zaterdag laten een ontluisterend beeld zien. Het Utrechtse gezag ziet de demonstrerende burgers vooral als vijand. Niet geverifieerde berichten op sociale media over de mogelijke komst van imaginaire hooligans naar de stad bepalen het beleid. De media nemen deze ongefundeerde berichten van de politie zonder onderzoek over.
Wob-documenten tonen een overheid op oorlogssterkte: Via ANPR, sensing, kentekenlijsten, verkenningseenheden, stedelijk en politioneel cameratoezicht, namenlijsten, gelaatsherkenning, het Catch systeem, smoelenboeken, doelgroep monitoring, sociale media monitoring, informanten/infiltranten, demonstratieverbod, veiligheidsrisicogebied, preventief fouilleren, noodbevel is Utrecht veranderd in een warzone, een onneembare vesting. Hoewel de demonstratie is verboden, wagen een paar burgers zich in de stad en worden opgejaagd door de politie.
Hoe bang kan een overheid zijn voor haar burgers?
lees meerSlachtoffers van het beleid zijn uiteindelijk altijd de steeds groter wordende rafelranden van de samenleving, de onderklasse. Uiteindelijk worden zij extra gepakt tijdens de coronabestrijding door een samenloop van allerlei factoren in hun leven.
Dat het toeslagenschandaal en daarmee de rechtstaat geen rol speelde bij de recente Tweede Kamerverkiezingen is totaal niet vreemd. Nederland kent geen grondwettelijk en rechtsstatelijk ideologische traditie, en dat gebrek is niet alleen te vinden bij demissionair premier Rutte. Dat begint namelijk al bij de controlerende macht, namelijk de rechters. Het toeslagen schandaal, maar talrijke andere affaires, tonen dat nog eens aan. In eerste instantie krijgt de staat altijd gelijk.
Die ervaring gaat niet alleen op voor grote gerechtelijke dwalingen. Zelfs op kleine schaal bij geringe vergrijpen ten aanzien van identificatieplicht, gebiedsverboden, preventief fouilleren etc. staat de burger achter, alleen, de rechterlijke macht volgt eigenlijk altijd politie, justitie, de overheid. Als burger moet je aantonen dat je niet schuldig bent, de overheid kan achteroverleunen.
Ontideologisering van de rechtsstaat
Deze ontideologisering van de rechtstaat en grondwettelijke rechten verdiept zich steeds meer. De rechterlijke macht is daaraan medeverantwoordelijk. Na het Mulderfeit (Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften) heeft het openbaar ministerie, de instantie die primair is gericht op vervolging en allerminst op waarheidsvinding, een grotere rol gekregen op rechterlijk niveau met de OM-beschikkingen.
Het bestuurlijk afhandelen van overtredingen heeft sinds de coronapandemie nieuwe dimensies gekregen, zoals mondkapjes boetes, afstandsstraf, beperkte samenkomst overtredingen, avondklokbekeuringen. Daardoor is het is niet onlogisch dat mensen denken dat er meer speelt bij de coronabestrijding dan louter het redden van mensenlevens.
Repressie is namelijk gemakkelijk op te leggen aan de bevolking als de gegoede burgerij geen vragen stelt en zich keer op keer achter het overheidsbeleid schaart. Zij hebben natuurlijk vrijwel niet te lijden onder de maatregelen, want zij kunnen in hun riante onderkomens thuiswerken, voorzieningen voor hun kinderen verzorgen, zijn digitaal thuis en steunen de Ahold- en Jumbo-ketens met hun online bestellingen en, indien nodig, kunnen zij zich een tweede huis veroorloven om toch een vakantiegevoel te behouden.
Uiteindelijk is het probleem dat de overheid zeker als het over de verantwoording ten aanzien van repressie gaat, maar ook bij controle en toezicht in het algemeen, constant faalt. Er wordt verwacht dat de burger zelf naar de rechter stapt om zijn gelijk te halen, wat de gegoede burgerij in onze consumenten samenleving prima lukt. De sociaal economisch zwakkeren delven het onderspit.
Catch 22
Er ontstaat daardoor een Catch 22, een situatie die onoplosbaar is. De corona pandemie maakt duidelijk dat daar niets aan veranderd is, repressie kabbelt rustig verder en krijgt meer handvatten voor de tuchtiging van het volk. Er zijn meer regels, meer mogelijke overtredingen, meer straffen, meer afstand. Mensen die al ver van de rechtstaat afstaan zullen verder verwijderd raken. Het overheidsbeleid is vooral gericht de BV Nederland voort te laten groeien.
Slachtoffers van het beleid zijn uiteindelijk altijd de steeds groter wordende rafelranden van de samenleving, de onderklasse. Zij zijn misschien boos bij bestraffing, maar zullen de weg naar de rechter niet vinden of vooral om allerlei redenen niet kunnen vinden. Uiteindelijk worden zij extra gepakt tijdens de coronabestrijding door een samenloop van allerlei factoren in hun leven.
Het gaat hierbij om aspecten die voor de pandemie al langer speelden zoals het ontbreken van een beschermende rechtstaat en afnemende juridische bijstand, lage beloning voor werk, slechte arbeidsomstandigheden, slechte woon- en leefomstandigheden, een gebrekkig toekomstperspectief en het ontbreken van maatschappelijke steun vanuit de betere middenklasse. Door de coronabestrijding zijn die aspecten in een snelkookpan terechtgekomen en zorgen voor een versnelde spiraal naar beneden.
Te beginnen bij de werkomstandigheden. De luxe van een ruime woning met genoeg plek voor thuisonderwijs aan kinderen en thuiswerkende ouders is niet aan iedereen gegeven, laat staan de vraag of je thuis mag blijven van je werkgever. Veel mensen uit de lagere lagen van de samenleving hebben in het geheel geen keuze om thuis te werken. En de werkomstandigheden die voor corona al de wensen overlieten zijn er tijdens de pandemie niet op vooruitgegaan.
Luxeproducten
Afstand houden, beschermende kleding, mondkapjes, desinfecterende zeep, bij ziekteverschijnselen thuisblijven, het klinkt allemaal als heel simpel, maar voor veel mensen zijn het luxeproducten. Als zelfs in verpleegtehuizen de voorzieningen voor werknemers al de wensen overlieten, hoe zal het dan op een willekeurige productievloer/werkplek zijn. Het antwoord laat zich raden.
Zelfs als je voor je arbeidsomstandigheden op wilt komen, buiten je werktijd wel te verstaan, wordt je geconfronteerd met een pad vol hindernissen en met weinig steun. De overheid zal slechts in actie komen bij grove misstanden die de media halen, de arbeidsinspectie en de GGD zijn vooral met zichzelf bezig. Vakbonden zijn zwak en laten het afweten, die instantie heeft zich sinds het eind van de vorige eeuw omgevormd tot de ANWB voor de gegoede werkenden en gepensioneerden.
Vermoeid thuiskomen na lange dagen is eigenlijk ook geen optie. De minder gefortuneerden waaronder ook veel uitkeringsgerechtigden wonen in vochtige schimmelige slecht geventileerde huurwoningen met vaak meerdere generaties samen. Grote gezinnen waar kinderopvang en ouderschap door elkaar lopen, ouderen en kwetsbaren opeen zitten en door lage beloning voor het geleverde werk gezonde voeding de wensen overlaat. Gevolg is een vicieuze cirkel waarbij ze ook nog eens gepakt worden voor het ontvluchten van ongezonde situaties.
Discriminatoire component
Het vermijden van deze situaties betekent een grotere kans op repressie met allerlei kosten van dien en bij een uitgeklede sociale advocatuur en hogere bijdragen is het ook al geen optie om terug te vechten. Het straatleven is aan banden gelegd, groepsvorming verdacht. Daarom zit aan de coronabestrijding ook nog een discriminatoire component. Voor veel mensen met een migratieachtergrond en dan vooral jongeren maakt het buitenleven onderdeel uit van hun bestaan.
Voor die jongeren uit de onderlagen van de samenleving is ook nog eens een deel van hun toekomst ontnomen. De coronabestrijding raakt deze mensen het hardst door gebrek aan ruimte thuis, concentratieverlies, digitale apartheid, slechte schoolprestaties, achteruitgang, afhaken en opnieuw die repressie. Dat ontnomen perspectief voor die bevolkingsgroepen is misschien nog het ergste, maar geeft wel aan dat gebrekkige solidariteit van de gegoede burgerij vooral minderbedeelden schaadt. Met wie is men eigenlijk solidair in de coronacrisis, dat is de centrale vraag.
In het verlengde van andere gedachten van Buro Jansen & Janssen
– De burger is staatsgevaarlijk (2020)
– ‘Je weet maar nooit’; Na privacy en de onschuld, is nu ook de veiligheid dood (2017)
– Het terroriseren van politiek protest (2015)
– Politieke politie in Nederland, Grens tussen inlichtingen en opsporing is beslecht (2010)
– Niet de privacy maar … de onschuld is dood (2008)
– De onschuld voorbij, terreurbestrijding dolgedraaid (2007)
Er zijn 120 klachten ingediend over het geweld dat afgelopen zondag door de Haagse politie op het Malieveld is gebruikt. Ook in Amsterdam stuurde de ME op escalatie aan.
lees meerIn Wageningen kwamen begin juli vorig jaar demonstranten bijeen op het 5 Mei Plein. Sommige mensen droegen spandoeken bij zich tegen de coronamaatregelen. Na een tijdje zocht de politie de confrontatie, zij lokt met politiehonden bewust een reactie van de demonstranten uit. De Wageningse PvdA burgemeester Rumund is teleurgesteld dat hij door de demonstratie een Rotary buffet misloopt.
Op 4 juli 2020 probeert een groep mensen in Wageningen zijn stem te laten horen tegen de coronamaatregelen. Nu zijn er veel mensen die zeggen dat mensen niet moeten zeuren, maar de vraag is of met het onderdrukken van de vrijheid van meningsuiting en het recht op manifestaties de rechtstaat niet verder wordt ondermijnd, ook in coronatijd.
lees meerOp 28 augustus 2020 plaatste Buro Jansen & Janssen het onderstaande artikel over de transparantie van de Nederlandse overheid. Ondertussen zijn er tientallen Wob verzoeken ingediend en komt mondjesmaat de informatie binnen. Het eerste artikel ‘Wageningse driehoek hysterisch over vreedzaam protest van 4 juli 2020‘ is het resultaat van de analyse van de documenten, meer artikelen zullen volgen. In ‘Het oog van de meester schreven we eerder een korte referentie aan de wijze waarop in Amsterdam naar het Haagse politie optreden werd gekeken.
Sinds juni 2020 zat Buro Jansen & Janssen te wachten op alle informatie van de overheid over diverse demonstraties. Deze is nog steeds niet door de overheid vrijgegeven. In het artikel ‘Social Media knip en plakwerk van het volk versus politie spin van bromsnor en burgervaders‘ vroegen we daarom. Als er onduidelijkheid is, is het van belang dat documenten worden vrijgegeven. Tot op heden is dat nog niet gebeurd, terwijl de Wet Openbaarheid van Bestuur in artikel 2 weldegelijk aangeeft dat de overheid actief stukken openbaar maakt om haar burgers te informeren.
lees meerDe coronaboete is de nieuwe tak van sport van de overheid om de burger op zijn plek te zetten. Wat volgt is slechts een bloemlezing van repressie rond het opleggen van coronaboetes.
Het Mulderfeit, voluit de Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften, is vernoemd naar een hoge ambtenaar, Albert Mulder. De behandeling van een verkeersboete verhuist van het strafrecht naar het bestuursrecht. Het komt erop neer dat een onafhankelijke toetsing niet langer mogelijk is. U bent goed of u bent fout. Het hele jaar rijdt u netjes, de dag voor kerst net iets te hard de bebouwde kom in en ja helaas, u bent erbij, schuldig.
lees meerActievoerders tegen het verplicht dragen van een mondkapje in publieke ruimten werden eind vorig jaar in Nunspeet op de huid gezeten door agenten.
De media berichtten begin december 2020 dat er in Nunspeet verschillende ‘mondkapweigeraars’ zijn gearresteerd. Er wordt gesuggereerd dat ‘de groep in de winkels geen mondkapje wilde dragen.’ In beelden op sociale media is echter niet te zien dat de betrokkenen een winkel willen binnengaan. Wat wel duidelijk is, is een gewelddadige arrestatie van verschillende burgers. Nu kun je het met de demonstranten oneens zijn, maar deze reactie van de overheid is ongepast. Wat is er aan de hand?
lees meerMidden in de nacht werd een demonstrant tegen de lockdown door de politie van zijn bed gelicht, geblinddoekt en verhoord voor een fotoactie.
Op 19 december 2020 voerden enkele mensen een foto- en videoactie uit tegen de uitgevaardigde lockdown van de Nederlandse regering. Iets meer dan honderd actievoerders, gemaskerd en volledig in het wit gekleed, betraden het terrein van de ‘Pyramide van Austerlitz’ op de Utrechtse Heuvelrug voor een theatraal protest. Slechts een enkele actievoerder, zoals Albert Zantbergen uit Enschede, droeg geen masker. Albert protesteert al langere tijd tegen de maatregelen, vooral door te vloggen.
lees meerWanneer we terugkijken op 2020 moeten we tot de slotsom komen dat het een vreemd jaar was. Coronamaatregelen zorgden voor veel ophef en ontevredenheid van burgers. Ook de voortdurende ontevredenheid van boeren over stikstofmaatregelen kwam vaak in het nieuws.
Er is echter iets paradoxaals aan de hand met het Sars-Cov-2 virus. In de media en de wetenschap wordt soms beweerd dat de overheid weer helemaal terug en het kapitalisme op zijn retour is. Maar de ontreddering van diezelfde overheid, of het nu gaat om het testen op Covid-19, het bron- en contact onderzoek, het uitblijven van de bescherming van de zwakkeren in de eerste fase van het virus, de ziekenhuizen die niet uitgerust zijn voor een grotere uitbraak en niet kunnen opschalen, het mondkapjes gezwabber, de gebrekkige zorg voor kinderen en de jeugd, de vergroting van de ongelijkheid en nog veel meer. Zoals nu zelfs het gebrek aan vertrouwen in de vaccins, het gebrek aan vaccins of de organisatie van de inentingen levert een ander beeld op.
lees meerSinds juni 2020 zat Buro Jansen & Janssen te wachten op alle informatie van de overheid over diverse demonstraties. Deze is nog steeds niet door de overheid vrijgegeven. In het artikel ‘Social Media knip en plakwerk van het volk versus politie spin van bromsnor en burgervaders‘ vroegen we daarom. Als er onduidelijkheid is, is het van belag dat documenten worden vrijgegeven. Tot op heden is dat nog niet gebeurd, terwijl de Wet Openbaarheid van Bestuur in artikel 2 weldegelijk aangeeft dat de overheid actief stukken openbaar maakt om haar burgers te informeren.
Aangezien dit nog niet gebeurd is, hebben wij over de onderstaande demonstraties alle documenten opgevraagd. Iedereen kan op basis van de openbaargemaakte stukken beoordelen wat er gebeurd is bij die demonstraties. In het algemeen is onze ervaring dat de tolerantiegrens bij de overheid met betrekking tot demonstraties en uitingen van vrijheid van meningsuiting gering is, zeker in de stad van vrede en recht, Den Haag. In onderzoek van Buro Jansen & Janssen uit 2006, Ruimte voor het Recht, Onderzoek naar het demonstratierecht in Den Haag in de periode 2000 – 2005, is minitieus opgetekend wat er gebeurd bij demonstraties en uitingen van meningen in Den Haag.
Dit is geen vervolg onderzoek, dat zou omvangrijker moeten zijn en eigenlijk de periode van 2006 tot en met nu bestrijken. Probleem is vaak het verkrijgen van documenten, daartoe zijn ook wij afhankelijk van de overheid, die helaas niet transparant is.
De demonstraties waarover documenten zijn opgevraagd:
5 mei 2020 Den Haag (Malieveld)
30 mei 2020 Den Haag (Malieveld)
1 juni 2020 Amsterdam (Dam)(Black Lives Matter)
2 juni 2020 Den Haag (Malieveld) (Black Lives Matter)
3 juni 2020 Rotterdam (Erasmusbrug) (Black Lives Matter)
14 juni 2020 Wageningen (Skatepark Noordwest)(Black Lives Matter)
21 juni 2020 Den Haag (Malieveld)(Viruswaanzin)
Verboden demonstratie 4 juli 2020 Utrecht (onder andere park Oog inAl)(Nederland in Opstand)
Verboden demonstratie 4 juli 2020 Wageningen (centrum)(Vrijheidsstrijders, Voetbal Ultra)
8 juli 2020 Wijster (afvalverwerkingsbedrijf Attero)
22 juli 2020 Bilthoven (RIVM)(Boeren én Nederland in Opstand)
Het onderstaande verzoek is verstuurd aan Politie Nederland, College van procureurs-generaal, diverse gemeenten en veiligheidsregio’s.
Onderwerp: Informatieverzoek inlichtingen- en opsporingshandelingen, databanken, situatierapportages, programma’s, informatieoverdracht, informatie-uitwisseling, dataverzameling, optreden, projecten en beleid met betrekking tot demonstratie, protest (of andere/vergelijkbare omschrijvingen/namen) die op 5 mei 2020 op en rond het Malieveld in Den Haag plaats vond.
Met een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur, WIV, BUPO, EVRM en andere burger- en mensenrechtelijke wetten en verdragen richt ik mij tot u met een verzoek om informatie.
Het betreft informatie met betrekking tot inlichtingen- en opsporingshandelingen, databanken, situatierapportages, programma’s, informatieoverdracht, informatie-uitwisseling, dataverzameling, optreden, projecten en beleid met betrekking tot demonstratie, protest (of andere/vergelijkbare omschrijvingen/namen) die op 5 mei 2020 op en rond het Malieveld in Den Haag plaats vond.
Ik zou graag alle documenten met betrekking tot demonstratie, protest (of andere/vergelijkbare omschrijvingen/namen) die op 5 mei 2020 op en rond het Malieveld in Den Haag plaats vond van u ontvangen.
U kunt hierbij denken aan:
Onderzoeken, evaluaties, rapportages, overzichten, lijsten, memo’s, check-lijsten, puntenlijsten, formulieren, eventuele processen-verbaal, statistieken, beleidsdocumenten, richtlijnen, aanwijzingen, overwegingen, notulen, verslagen, draaiboeken, plannen van aanpak, planningen, concepten, briefings, digitale communicaties, interne communicatie (waaronder e-mail), meldingen, mutaties, databestanden, registraties en andere documenten.
Binnen het kader van de Wob (art. 10 lid 2 sub e) en de Aanwijzing voorlichting opsporing en vervolging kunt u deze stukken gemotiveerd anonimiseren.
Conform de Wet Openbaarheid van Bestuur verwacht ik binnen wettelijke termijnen antwoord op mijn verzoek. Er is met mij altijd te overleggen over mijn verzoeken.
U kunt desgewenst de documenten elektronisch (in pdf of doc format) toesturen. Indien documenten bij een ander bestuursorgaan liggen ga ik ervan uit dat u dit verzoek zoals de wet voorschrijft doorstuurt.
Ik wil u ook wijzen op artikel 2 van de Wob dat voorschrijft dat de overheid ook zelf actief stukken openbaar dient te maken, bij openbaarheid compleet en up-to-date te zijn.
Tevens wil ik u wijze op de beginselen uit de Nederlandse code voor een goed openbaar bestuur ten aanzien van integriteit en openheid.
Gaarne ontvang ik een bewijs van ontvangst.
Een vriendelijke groet
Buro Jansen & Janssen
Naar aanleiding van de demonstratie van Viruswaanzin op zondag 21 juni 2020 stelt de politie dat zij genoeg hebben van het plak en knipwerk van het volk en de beschuldigingen aan het adres van politiefunctionarissen. Het is ieders recht natuurlijk om te klagen over op- en aanmerkingen op het internet. Klagen bij Facebook is geen sinecure, maar de politie kan zeker haar beklag daar maken. Social Media surveillance is dagelijkse kost van de vrouwen en mannen in uniform dus er kan zo op de persoon gespeeld worden, data genoeg.
lees meerUitzending van Reporter Radio 8 april 2018
Meer dan duizend mensen worden jaarlijks uit hun woning gezet vanwege de vondst van cannabis. In de strijd tegen hennepplantages zijn de bevoegdheden van de burgemeester zo ver uitgebreid dat het lijkt alsof hij op de stoel van de rechter zit. Maar die fluit hem nu terug: ruim dertig procent van de woningsluitingen blijkt onrechtmatig te zijn. “Het heeft zo’n impact als je uit je eigen huis moet.”
Vooral in de grote steden en de grensprovincies worden veel hennepplantages in woonhuizen aangetroffen. In Limburg en Brabant, maar ook Gelderland, Friesland, Groningen en Drenthe. Toen hennepplantages in loodsen en kassen massaal werden opgerold, verplaatsten de plantages zich naar woonhuizen. En daar kon de burgemeester met de bestaande wetgeving niet ingrijpen. Dus werd de wet met de toepasselijke naam Damocles tien jaar geleden uitgebreid naar woonhuizen.
Bij Germa ter Braak in Nieuw-Dordrecht staat een oude stacaravan, achter op het terrein. Vijf jaar geleden stond de politie bij haar op de stoep, ze wilden een kijkje nemen in de caravan, want ze hadden een anonieme tip gehad. En jawel, 246 planten stonden er in de oude caravan. De huurder was met de noorderzon vetrokken, Germa werd haar huis uitgezet. “Op dat moment werd ik behandeld voor kanker, ik kon dat er eigenlijk allemaal niet bij hebben”, zegt ze. “Eerst streed ik tegen kanker, nu strijd ik tegen de gemeente.”
Huisuitzetting
De Burgemeester van Emmen kon Germa haar huis uitzetten op grond van artikel 13B van de opiumwet, oftewel de Wet Damocles. Dat betekent dat de burgemeester iemand uit huis kan zetten bij wie hij een handelshoeveelheid cannabis of een hennepplantage aantreft. In praktijk wordt daarbij de norm gehanteerd van vijf wietplanten of vijftig gram gedroogde hennep.
Een dergelijke maatregel (het dichttimmeren van een woning waar cannabis is aangetroffen) kan de burgemeester nemen om de overlast van drugspanden tegen te gaan. Maar, zegt Advocaat Maartje Schaap, naast deze bestuursrechtelijke maatregel is er ook nog het strafrechtelijke traject. De verdachte wordt door de rechter bestraft voor de wietplantage. Dan is een huisuitzetting dubbele straf, vindt Schaap. “De wet Damocles geeft de burgemeester het recht om mensen die alleen nog maar verdacht zijn te straffen: want wat is er erger dan je huis uit gezet worden?”
Dubbel gestraft
Germa krijgt dus met twee soorten recht te maken: ze heeft een strafzaak tegen zich lopen omdat ze meer dan de gedoogde hoeveelheid hennep in haar caravan heeft, en ze vecht, via het civielrecht, de maatregel aan die de burgemeester heeft genomen toen hij haar woning drie maanden sloot. Ze wordt vrijgesproken van de strafbare feiten, maar weet geen schadevergoeding bij de gemeente te bedingen. “Ik heb bij mijn ouders en mijn oudste zoon moeten wonen, maar terug in huis had ik geen geld om de stroom weer aan te laten sluiten. Mijn baan was ik kwijt, maar een uitkering kon ik niet krijgen. Ik had helemaal niks.”
Gemakzucht
Michelle Bruijn promoveert aan de Universiteit Groningen op het cannabisbeleid en dan vooral op de opiumwet artikel 13B, de wet Damocles. En, zegt ze, die wet wordt verkeerd gebruikt door burgemeesters: “Is er sprake van een hennepkwekerij dan kun je daar artikel 17 van de woningwet voor gebruiken. Voor overlast kun je artikel 174A van de gemeentewet gebruiken. Voor een illegaal verkooppunt kun je artikel 13B van de opiumwet gebruiken. Het aantreffen van een zogenaamde handelsvoorraad wordt als bewijs gezien dat er wiethandel plaatsvindt. Maar dat hoeft niet zo te zijn.”
Artikel 13B is lekker makkelijk in gebruik. “Overlast aantonen is ontzettend moeilijk”, zegt Bruijn. “Voor het toepassen van 13B hoeft alleen maar aangetoond te worden dat de opiumwet wordt overtreden. Maar nu worden ook andere constateringen onder artikel 13B van de opiumwet geschaard en dat is juridisch gewoon niet juist.” Maar waarom doen burgemeesters het dan? “gewoon gemakzucht.”
Strafbare feiten
Opmerkelijk is dat burgemeester Eric van Oosterhout van Emmen twijfelt over zijn eigen beleid. “We kijken altijd wel even mee als we uitzetten, mensen staan niet op stel en sprong op straat. Anderzijds gaan we er ook wel vrij stevig mee om. Ook een moeder met twee kinderen moet zich realiseren dat ze bezig is met strafbare feiten.” En als ze achteraf vrijgesproken worden? “Daar zou ik wel een evaluatie over willen hebben. Ik ben wel benieuwd naar de effectiviteit van dit beleid, want het gaat ons om het systeem, niet om die wietplanten die op een zolder staan, dat schiet niet zo op. Kunnen we het systeem lek trekken? In alle eerlijkheid: dat lukt ons maar mondjesmaat.”
Glijdende schaal
Hoogleraar bestuurlijk sanctierecht Henny Sackers van de Radboud Universiteit Nijmegen ziet een glijdende schaal: in de strijd tegen de wieteelt lijkt alles geoorloofd. “De burgemeester is van oudsher de hoeder van de openbare orde, maar de afgelopen 20 jaar zijn steeds meer bevoegdheden aan de burgemeester gegeven. Hij wordt steeds meer ingezet als iemand die sancties moet gaan opleggen, burgers moet gaan bestraffen. Ik ben van mening dat de burgemeester onderhand de lokale officier van Justitie, de lokale boevenvanger is geworden.”
Maar, ziet Sackers, de rechter is aan het schuiven. Waar de rechter vroeger aannam dat er een handelshoeveelheid was aangetroffen, is er de laatste twee jaar een kentering waar te nemen als het gaat om de hoeveelheid cannabis voor eigen gebruik. Sackers: “Dat betekent dat de politie bij een inval echt een handelshoeveelheid drugs moet aantreffen.” Onderzoeker Bruijn: “Klopt, maar of het leidt tot minder sluitingen is niet duidelijk.”
Bruijn analyseerde 217 rechterlijke vonnissen. Daaruit bleek dat de burgemeester bij 30 procent van de uithuiszettingen ongelijk kreeg. Burgemeester Oosterhout van de gemeente Emmen: “Als je ziet wat burgemeesters de afgelopen tien jaar aan extra bevoegdheden gehad hebben… het moment dat ik ze heb, wordt er ook naar me gekeken van gaan we nou nog wat doen?” Dus je ziet ook in burgemeestersland hevige discussies over de rol van de burgemeester als sheriff.
Extra bevoegdheid
Maar terwijl de burgemeesters discussiëren, ligt er bij de Tweede Kamer een nieuwe wet om de bevoegdheden van de burgemeester nog verder op te rekken: niet alleen de aanwezigheid van drugs, maar ook spullen die erop duiden dat er drugs aanwezig is, zoals gripzakjes of lampen, maken het dan mogelijk dat de burgemeester een bewoner zijn huis uitzet.
Voor mensen als Germa is het te hopen dat de burgemeester met die nieuwe bevoegdheid voorzichtigheid omgaat. “Ik heb een heel moeilijke periode daardoor gehad. Ik wil niet melodramatisch overkomen, maar het was zelfs zo ver dat ik geen zin meer had in mijn leven. Dan denk ik: waar heb ik het allemaal voor gedaan?”
zondag 8 april 2018 | KRO-NCRV | Joga Brouwers
verwijderd van de website van Koninklijke Horeca Delft
26 apr 2018
In de afgelopen weken zijn enkele horecabedrijven in de binnenstad bezocht door een motorclub die behoort tot de zogenaamde OMG (Outlaw Motorcycle Gangs). Rondom de Outlaw Motorcycle Gangs is de afgelopen tijd ook landelijk veel te doen geweest.
Landelijke en plaatselijke ontwikkelingen onderstrepen het belang van een stevige aanpak zodat wordt voorkomen dat deze OMG voet aan de grond krijgen. Een gezamenlijk optrekken van de overheid (gemeente, politie) en de plaatselijke horeca is daarbij van essentieel belang. Uitgangspunt hierbij is een zerotolerancebeleid, waarbij de overheid er op let dat de wet- en regelgeving wordt nageleefd.
Ook u, als ondernemer, kunt met OMG’s te maken krijgen. In deze handreiking leest u welke stappen u kunt zetten op het moment dat u onverhoopt met OMG’s te maken krijgt en wat u mag verwachten van de politie KHN en gemeente.
Imago is belangrijk voor OMG’s. Hiermee onderscheiden zij zich van andere motorclubs en van de rest van de maatschappij. Een manier waarop zij zich onderscheiden is het publiekelijk dragen van clubkleding, de zogenaamde “colours” en dan met name in de horeca. Klik hier om de logo’s van deze OMG’s te bekijken.
Afspraken
Wat kunt u zelf doen?
Als ondernemer bent u primair verantwoordelijk voor wat er in uw lokaliteit gebeurt en wie u binnen laat, U heeft daarbij ook het recht om personen, zonder daarbij te discrimineren, te weigeren in uw gelegenheid.
Standpunt van de gemeente en politie is dat OMG’s die in clubkleding verschijnen niet welkom behoren te zijn in de horeca. Wij doen daarom aan u het verzoek om OMG leden in colours niet te bedienen en te verzoeken de lokaliteit te verlaten. U kunt hierbij gebruik maken van uw huisregels (bijvoorbeeld passende kleding of geen groepskenmerkende kleding toegestaan).
Op het moment dat zij geen gehoor geven aan uw verzoek, dan plegen zij huisvredebreuk en kan de politie assistentie verlenen om de leden te verwijderen.
Wat mag u verwachten van de politie?
Als ondernemer in onze gemeente heeft u toegang tot de horecatelefoon van de politie. De horecatelefoon zorgt voor direct contact tussen horeca en politie Delft, zonder tussenkomst van een regionale meldkamer. Hierdoor is de opvolging bij horeca gerelateerde incidenten sneller, waardoor incidenten eerder gesust of zelfs voorkomen kunnen worden.
Op het moment dat u onverhoopt wordt geconfronteerd met OMG’s dan kunt u ten allen tijde gebruik maken van de horecatelefoon (tel. 088-964 69 59) en zal de politie waar nodig direct ter plaatse komen voor ondersteuning.
Heeft u nog vragen?
Mocht u naar aanleiding van deze handreiking nog vragen of opmerkingen hebben, dan kunt u contact opnemen met de lokale afdeling van KHN, met de gemeente of met de politie.
Voor meer informatie kunt u terecht op:
https://www.riec.nl/ondermijnende-criminaliteit/criminele-motorbendes
Hoogachtend,
J.M. van Bijsterveldt-Vliegenhart – Burgemeester Delft
R. Den Hertog – Politie Delft
J. Cornelese – KHN Delft
Het lukt gemeenten en politie niet altijd om het demonstratierecht voldoende te waarborgen. Dit constateert de Nationale ombudsman in zijn rapport “Demonstreren, een schurend grondrecht?” Demonstreren is een grondrecht en dat betekent dat de gemeente en politie zich tot het uiterste moeten inspannen om demonstraties te faciliteren en te beschermen, zodat burgers in vrijheid hun mening – hoe impopulair ook – kunnen laten horen.
De Nationale ombudsman heeft in de loop der jaren verschillende rapporten gepubliceerd over het demonstratierecht. Daaruit komt naar voren dat burgemeesters en politie het demonstratierecht niet altijd voldoende waarborgen. Berichten in de media en diverse wetenschappelijke publicaties bevestigden dit beeld en hebben de Nationale ombudsman doen besluiten een onderzoek uit eigen beweging in te stellen. Met het rapport beoogt de Nationale ombudsman richting te geven aan de maatschappelijke discussie over het demonstratierecht. De ombudsman stelt het burgerperspectief centraal en biedt met zijn aanbevelingen een handelingskader voor zowel de overheid als demonstranten.
De Nationale ombudsman benadrukt dat hij bij het formuleren van zijn aanbevelingen het fundamentele recht om te demonstreren voorop stelt. Uit dat principe volgt dat er voor de overheid een positieve verplichting geldt om demonstraties zoveel mogelijk te faciliteren en te beschermen.
In oktober 2017 verschenen er nieuwsberichten in de media dat de Nationale Politie bezig was met het ontwikkelen van drie nieuwe apps. De apps die toentertijd genoemd werden waren de ‘Samen Zoeken’-app, de ‘Autémon’-app (burgers speuren mee naar gestolen voertuigen gebaseerd op de populaire Pokemon-app) en de ‘Inbraak-app’.
RTL Nieuws publiceerde gisteren een artikel waarin beschreven wordt hoe het prototype van de Samen Zoeken-app eruitziet. Zij kregen het prototype als eerste onder ogen.
In de Volkskrant verscheen in oktober 2017 een uitgebreid artikel over het ontwikkelen van de drie nieuwe apps. Het artikel meldt dat de gebruikers van de Samen Zoeken-app met “nuttige tips of het terugvinden van een vermiste” punten kunnen verdienen waarmee ze kans maken op prijzen. Of daar in de huidige versie nog steeds sprake van is is ons op dit moment niet bekend.
Op de website van Frank Smilda (Sectorhoofd Dienst Regionale Informatie Organisatie bij de Nationale Politie) en Arnout de Vries (onderzoeker op het gebied van social media en maatschappelijke veiligheid bij TNO), genaamd SocialMediaDNA, staat ook een interessant artikel uit 2017 over de app. De app wordt daarin als volgt omschreven:
“Bij de tools hoort ook de app die binnenkort wordt gelanceerd. Met deze app kan je bij een vermissing niet alleen je netwerk inschakelen, maar ook de politie. Met een enkele klik worden de sociale media bereikt. De app helpt verder het zoekgebied te verkleinen en geeft tips en tricks bij het zoeken naar vermiste personen. Zo zorgt het ervoor dat al in een vroeg stadium structuur en richting aan een zoekactie wordt gegeven. De app heet trouwens ‘Samen Zoeken’.”
Dit soort nieuwe apps worden ontwikkeld door de nieuwe ‘Q-teams’ van de politie. Een jonge, nieuwe beweging binnen de politie die veel vrijheid van de korpsleiding krijgt om nieuwe technologische innovaties binnen de opsporing te ontwikkelen.
Het laten ontwikkelen van de apps kost de politie gemiddeld 50.000 euro per stuk.
Privacyhoogleraar Gerrit-Jan Zwenne (Universiteit Leiden) is niet tegen burgeropsporing, maar vindt de beloning in de vorm van punten en cadeaus riskant. ‘Door er een spelletje van te maken nodig je mensen uit politieagentje te spelen’, zegt hij. ‘Dan loop je het risico dat ze te ver gaan. De apps moeten daarom heel duidelijk zijn over de randvoorwaarden, over waar de opsporing eindigt. Dat iemand niet voor eigen rechter gaat spelen als hij dankzij de Autémon niet alleen de gestolen auto aantreft, maar ook de chauffeur.’
Het risico van eigen richting door ‘gamification’ (de gelijkenissen met spelvormen) ziet ook privacyexpert Bart van der Sloot (Universiteit Tilburg). ‘Het doet ook geen recht aan de ernst van het opsporingswerk’, zegt hij. ‘Het machtsmonopolie ligt bij de politie en die draagt dit nu deels over aan de burger in spelvorm. Ik vind dit onethisch.’
Bas Filippini, voorzitter van Privacy First, snapt de goede bedoelingen, maar noemt het ‘spionnetje spelen’ vooral een ‘gevaarlijke ontwikkeling, die heel hype- en sensatiegevoelig is’.
Er kleeft echter een andere donkere keerzijde aan het invoeren van dit soort apps door de politie. Er wordt in de beschrijvingen van de app al over gesproken: sturing en zoekadviezen. Dat klinkt op het eerste gezicht natuurlijk heel mooi. Groepen mensen of individuen die door de politie gestuurd worden in hun zoektocht en met behulp van GPS precies bij kunnen houden waar al gezocht is en waar nog niet. Klinkt bijna te mooi om waar te zijn. Deels is het dat ook.
De keerzijde is namelijk dat de politie nu de macht krijgt om niet alleen individuen maar ook grote groepen mensen via het ‘zoekadvies’ in de app te vertellen waar zij wél moeten zoeken, maar daarmee indirect ook de grote groepen deelnemers weg kunnen leiden van gebieden waar politie en justitie niet wíllen dat de mensen zoeken.
Een tweede punt is dat wanneer u de app’s van de Nationale Politie installeert u natuurlijk eerst allerlei toestemmingen aan de app moet verlenen voordat u er gebruik van kunt maken. Toestemming voor het gebruik van de camera, de microfoon, uw locatie, voor toegang tot uw oproepen, contacten, smsjes en noem maar op. U kent dit proces vast wel van andere app’s op uw gsm.
Recentelijk zijn er in de media artikelen verschenen over app’s die misbruik maken van deze toestemming(en) en meeluisteren/kijken met wat u allemaal uitspookt gedurende uw dag en nacht en daar weer andere producten en aanbiedingen van derden op afstemmen.
Al deze toestemmingen zullen door de gebruikers verleent worden aan een overheidsorganisatie die eerdaags ook nog eens gretig gebruik zal maken van de zogeheten ‘Hackwet’ (Wet Computercriminaliteit III) en, in samenwerking met de AIVD, van de ‘Sleepwet’ (Wiv: Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten). De Nationale Politie heeft al lange tijd een zéér slechte reputatie op de gebieden van integriteit en het naleven van de wetgeving rondom vertrouwelijke gegevens. Dat alles maakt de zorgen omtrent de privacy van de individuele burger, en die van de samenleving in zijn totaliteit, van een geheel andere orde.
Een kantelpunt ten tijde van de technologische informatierevolutie die wij als mens doormaken wordt spoedig bereikt, als dit punt al niet bereikt is. Een kantelpunt niet alleen met betrekking tot de surveillance van burgers door de overheid, maar dientengevolge ook met betrekking tot de controle óver de burger.
Wij zijn niet van de complottheorieën en de ‘aluhoedjes’ en het is een bewezen feit dat politie, justitie en overheden zich soms meer gebaat voelen bij het niet bekend worden van bepaalde feiten van een incident bij het grote publiek; om welke reden dan ook. Dat kan een geheel legitieme en objectieve reden zijn, maar ook meer dubieuze redenen in het eigenbelang van politie en justitie kunnen bedacht worden.
Dit soort gesloten apps geven politie en justitie nu op een voor hen veel efficiëntere manier, en veel grootschaliger, de macht om zoektochten juist weg te leiden van bepaalde gebieden door zeer specifiek en per direct zoekadviezen te verspreiden voor andere gebieden.
De app’s worden aan de burger aangereikt als perfect hulpmiddel, maar zijn tegelijkertijd een listige manier van politie en justitie om zichzelf nog meer de controle toe te eigenen over een situatie waarin door burgers meegezocht wordt, om welke legitieme of niet-legitieme reden dan ook. Daarnaast bieden dit soort apps allerlei nieuwe manieren om massasurveillance mogelijk te maken naast de verruimde bevoegdheden in nieuwe wetgeving.
artikel is verschenen op Blauwe Logica
De Hengelose politie toonde in een aantal opsporingsprogramma’s in oktober van dit jaar de verkeerde beelden van een verdachte van een woninginbraak.
Zij verwoestten daarmee voorlopig het alledaagse leven van de onschuldige Sami Ellouzi uit Hengelo. Pas afgelopen dinsdag, 5 december, bracht de politie hem een bloemetje en boden zij Sami hun excuses aan op een kaartje. Veel te laat. Het kwaad is volgens Sami allang geschied.
artikel is verschenen op Blauwe Logica
Link:
De Nederlandse politie doet aan social media surveillance en werkt hierbij in ieder geval samen met de social media monitoring bedrijven Coosto, OBI4wan en HowAboutYou. Dit blijkt uit documenten die door Buro Jansen & Janssen via een beroep op de Wet Openbaarheid Bestuur Wob) zijn verkregen. Ook de Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV) huurt de diensten van Coosto in voor surveillance-doeleinden.
Grootschalige surveillance op internet door inlichtingendiensten kreeg bekendheid door de onthullingen van Edward Snowden in 2013 over het ‘sleepnet’ van de Amerikaanse inlichtingendienst National Security Agency (NSA). De NSA verzamelt zoveel mogelijk informatie van social media. Het opsporen van mogelijke terroristen vormt de legitimatie voor deze praktijken. De effectiviteit van het ‘sleepnet’ is nooit bewezen. Social media surveillance vindt echter niet alleen plaats door inlichtingendiensten, maar ook door de politie.
Er zijn in tien jaar tijd maar liefst 277.726 ID-boetes uitgeschreven. Van alle boetes zijn er uiteindelijk 135.188 betaald hetgeen de overheid rond de 6 miljoen euro heeft opgeleverd.
In het najaar van 2007 publiceerde Buro Jansen & Janssen een informatiekrant over de toepassing van de Wet op de Uitgebreide Identificatieplicht (WUID) die 1 januari 2005 werd ingevoerd. In de publicatie kwamen uiteenlopende verhalen aan bod van burgers waaruit duidelijk werd dat de WUID op grove wijze door de politie wordt ingezet. Sommige dagbladen kopten naar aanleiding van de J&J-krant dat de overheid miljoenen binnensleept aan opgelegde boetes vanwege het niet dragen/tonen van de ID-kaart. Zo zou op basis van de cijfers over 2005 de overheid 1,3 miljoen euro hebben verdiend aan ID-boetes.
Door de discussie over de hoeveelheid geld en de bonnenquota, sneeuwde de uitvoering van de WUID zelf onder. Die uitvoering was en is nu juist in tegenspraak met waarvoor de wet oorspronkelijk bedoeld was, namelijk de identiteit van iemand vaststellen die een overtreding heeft gemaakt en niet om extra boetes uit te delen vanwege het niet dragen/tonen van de ID-kaart. We zijn inmiddels tien jaar verder en Jansen & Janssen heeft opnieuw cijfers opgevraagd en kan de balans worden opgemaakt over het gebruik van de legitimatieplicht door de overheid.
Er zijn in tien jaar tijd, van 1 januari 2005 tot en met 31 december 2014 om precies te zijn, maar liefst 277.726 ID-boetes uitgeschreven. Het betrof hier 68.431 dubbele boetes (37 procent, ID + overtreding) en 169.808 enkelvoudige boetes n.a.v. identiteitscontroles (63 procent). Van alle boetes zijn er uiteindelijk 135.188 betaald hetgeen de overheid rond de 6 miljoen euro heeft opgeleverd (uitgaande van overwegend meerderjarige boetes van 50 euro), terwijl er 10.966 ID-boetes werden ingetrokken. Hoeveel mensen er geprocedeerd hebben tegen kun bekeuring is niet duidelijk, ook niet of de rechter in een meerderheid van de gevallen de burger steunde dan wel de overheid.
Dubbele boete
Uit de cijfers blijkt dat er sprake is van twee soorten ID-boetes. Ten eerste de dubbele boete. Je rijdt door rood licht, bent aan het wildplassen, je bevindt je in ‘kennelijke staat van dronkenschap op de openbare weg’, of je rijdt zonder voor of achterlicht. Dit zijn voorbeelden van ‘feitcodes’ die onderdeel uitmaken van de top-10 overtredingen in combinatie met een ID-boete. Voor dergelijke overtredingen wordt je op de bon geslingerd maar je bent niet in staat om jezelf daarbij te identificeren waarna je een tweede boete krijgt opgelegd, kassa voor de overheid.
Een dubbele boete dus maar vaak onterecht, want zowel de wetgever als het College van procureurs-generaal [landelijke leiding van Openbaar Ministerie, red.] hebben aangegeven dat burgers zich op andere wijze mogen legitimeren (andere pasjes bijvoorbeeld) of een identificatiebewijs langs kunnen laten brengen op het politiebureau. Bij de dubbele boetes is onduidelijk of de politiefunctionaris de overtreder ook die mogelijkheid heeft geboden. Het aantal dubbele boetes komt in tien jaar tijd neer op ongeveer 37 procent van het totale aantal ID-boetes.
Als iemand alleen voor openbare dronkenschap wordt geboekt registreert het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB), uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Veiligheid en Justitie, niet of die persoon al dan niet zijn identiteitsbewijs heeft laten zien. Er is namelijk sprake van één proces-verbaal, dronkenschap, en niet voor een boete voor het zich niet kunnen legitimeren.
In 2012 werden er bijvoorbeeld 12.049 boetes uitgeschreven voor het met ‘aangebroken flessen, blikjes en dergelijke met alcoholhoudende drank bij zich hebben op een weg’, waarbij 313 burgers ook nog eens een tweede boete opgelegd kregen voor het niet tonen van een ID-bewijs. In die andere 11.736 gevallen is onduidelijk of naar een ID-bewijs is gevraagd, of die ook is getoond en of iemand zich op een andere manier heeft gelegitimeerd. Een enkelvoudige boete dus voor een overtreding, ID lijkt bijzaak, de burger wordt niet dubbel gestraft.
Rechtsongelijkheid
Of er sprake is van rechtsongelijkheid is op basis van de cijfers van het CJIB niet vast te stellen. Er is ook sprake van enkelvoudige ID-boetes die niet duiden op een strafbaar feit, maar slechts op een identiteitscontrole. Je loopt op straat en je wordt staande gehouden door een agent die naar jouw ID-bewijs vraagt. Als je deze niet kunt of wilt tonen, krijg je een bekeuring.
In 2007 kwam Buro Jansen & Janssen tot de conclusie dat ruim 40.000 WUID-boetes enkelvoudige boetes waren die duiden op een identiteitscontrole. In 2009 meldt J&J op basis van de door de overheid uitgevoerde evaluatie van de WUID: ‘Volgens de onderzoekers van Significant klopt dat cijfer (van Jansen & Janssen 40.000) niet en zijn het maar 20.000 boetes. Zij komen tot die conclusie door te wijzen op het ‘veld voor ‘opmerkingen van de verbalisant” van het proces-verbaal.’ In plaats van ongeveer 40 procent identiteitscontroles zou het gaan om 20 procent, nog steeds een fors aantal.
Bij de vaststelling van die 20 procent beweren de onderzoekers van de overheid dat zij 500 ID processen-verbaal hebben doorgekeken om te constateren wat agenten als opmerking hadden genoteerd bij het uitdelen van een ID-boete. Of dit een wetenschappelijke steekproef was, hoe deze steekproef tot stand is gekomen, wat de bedoeling was van de steekproef; de minister maakte dit niet duidelijk.
J&J heeft vervolgens de totale selectie van processen-verbaal 447e Sr (feitcode D517) van 2005 tot en met 2007 opgevraagd. Het gaat om 138.719 processen-verbaal aan de hand duidelijk wordt dat opmerkingen niet eenduidig zijn. Een van de eersten is een persoon in een auto die geen geldig legitimatiebewijs in bezit had, maar het proces-verbaal geeft aan dat op het brondocument geen verklaring is vermeld. Iemand anders geeft aan wél een bankpas bij zich te hebben, maar geen ID-bewijs. Weer een ander zegt dat hij liever niet met zijn paspoort op zak wenst rond te lopen; waarom hij is aangehouden is onduidelijk. Diverse processen-verbaal bevatten geen verklaring.
Wie de lijst doorneemt, komt tot de conclusie dat het allemaal nogal willekeurig overkomt, rechtsongelijkheid dus. J&J in 2009: ‘Buro Jansen & Janssen was nog voorzichtig in haar conclusies in 2007. Recente registratie van het CJIB die door het bureau is opgevraagd met betrekking tot de enkele bekeuringen laten een stabiel beeld zien van identiteitscontroles in Nederland van rond de 65 procent (64,2 procent in 2005, 61,2 procent in 2006, 65 procent in 2007 en 66,6 procent in 2008). Controles waarbij alleen om een identiteitsbewijs is gevraagd en geen andere overtreding of strafbaar feit is gepleegd.’
Stijging aantal sepots
De constante lijn van inzet van de WUID-maatregel door de politie is ook aan de hand van de cijfers over tien jaar te zien. Het aantal door politie uitgevoerde identiteitscontroles komt neer op 169.808 (63 procent van het totaal van 277.726 uitgeschreven ID-boetes). Het betreft staande aanhoudingen zonder duidelijke wettelijke grondslag. Opvallend is dat het aantal sepots, boetes die naderhand door de overheid worden ingetrokken, de laatste jaren weer toeneemt: in 2014 vonden er 2.844 sepots plaats, terwijl het aantal na 2006 juist aan het dalen was.
Een ander opvallend verschijnsel is dat over het algemeen maar de helft van de ID-boetes wordt betaald. In ongeveer 50 procent van de gevallen laten mensen hun zaak voorkomen bij een onafhankelijke rechter, worden boetes vernietigd of kan of wil iemand niet betalen. Dit constateerde Buro Jansen & Janssen ook in 2009 nadat in een evaluatierapport van het ministerie van Veiligheid en Justitie werd geconcludeerd dat er geen verzet was tegen de WUID-wet, maar dat wel veel meer burgers dan bij andere wetgeving ervoor naar de rechter stapten.
De evaluatie van het ministerie werd uitgevoerd door een commercieel bureau, Significant, die daarvoor uitsluitend politieagenten had geïnterviewd. De functionarissen waren allen blij met de nieuwe bevoegdheid. Toenmalig minister Hirsch Ballin, tevens hoogleraar Rechten van de Mens aan de UvA sinds 2011, concludeerde op basis van de evaluatie dat er niets aan de hand was met de WUID. De wet werd goed toegepast en het verschijnsel van dubbele boetes en identiteitscontroles bestonden eigenlijk niet, al ondervonden de onderzoekers wel de nodige problemen om de cijfers op een rijtje te houden.
J&J: ‘In de evaluatie wordt op verschillende plekken geprobeerd de situatie van de enkele boetes uit te leggen door het aantal dubbele boetes te berekenen. De eerste keer komt het aantal Trias-boetes (wildplassen) en Mulder-boetes (geen licht op je fiets) op 40 procent. Iets verder op pg.13 is dat aantal gestegen naar 61 procent. Op pg.81 is het aantal plotseling 36 procent van alle WUID-boetes en een pagina later weer 40 procent.’
Ook rond die analyse waren cijfers van het CJIB opgevraagd en luidde de conclusie: ‘De cijfers die Buro Jansen & Janssen op grond van de WOB bij het CJIB heeft opgevraagd over 2005 tot en met 2008 laten een lichte daling zien van 35,8 procent in 2005 naar 33,4 procent in 2008. Er is volgens het CJIB geen sprake van andere dubbele boetes. De kolom ‘geen combinatie gevonden’ is erg helder en gedurende de afgelopen vier jaar licht gestegen.’
Stabilisatie ID-boetes
Na tien jaar lijkt het uitschrijven van ID-boetes gestabiliseerd rond de 20.000. Dit aantal werd al bereikt in 2008 en zet zich tot en met 2014 voort. Of de grote hoeveelheid identiteitscontroles (rond de 60 procent van het totaal, 169.808 in tien jaar tijd) ook een constant beeld laten zien van het discriminatoir optreden van de politie is niet duidelijk. Wel is de kans aanwezig dat machtsmisbruik van politiefunctionarissen gepaard gaat met discriminatoir optreden.
‘In de evaluatie uit 2009 wordt geconcludeerd dat op basis van de steekproef uit het bedrijfsprocessensystemen (BPS) van de politie dat ‘iets minder dan de helft van de zaken betrekking heeft op personen met een niet-Nederlandse achtergrond.’ Iets minder dan de helft, heeft volgens de onderzoekers te maken met de ‘normale’ ‘mate waarin deze groepen voorkomen in de registratie van de politie’, analyseerde Jansen & Janssen in 2009.
Eigenlijk is er in de laatste jaren niets veranderd, al roepen recente vragen over de kwaliteit van het politiewerk, over etnisch profileren en andere elementen van het discriminatoir optreden van de politie twijfels op over omvang en aard van identiteitscontroles via de Wet op de Uitgebreide Identificatieplicht. In 2009 wees Jansen & Janssen naar hangjongeren, zowel blanke Nederlanders als bijvoorbeeld Marokkaanse Nederlanders die niet in overtreding zijn, maar wel regelmatig om hun identiteitsbewijs worden gevraagd en ook op de bon worden geslingerd.
Volgens de overheid heeft dit allemaal te maken met civielrechtelijk optreden tegen overlast en openbare orde verstoringen. In hoeverre de WUID eigenlijk discriminatoir optreden van diezelfde overheid faciliteert, is en wordt niet onderzocht. Bij alles moet worden aangetekend dat cijfers van de overheid in het algemeen niet heel nauwkeurig zijn, dus moet er rekening worden gehouden met allerlei marges. Tevens worden de cijfers niet automatisch door de overheid openbaar gemaakt en moeten burgers daarom vragen.
Buro Jansen & Janssen, augustus 2015
Identificatieplicht vooral ingezet als controlemiddel
de volledige observant 67 waar dit artikel uit kom kun u hier vinden
Haagse agenten hebben gisteren (zaterdag 27 juni 2015) na het ‘Night at the Park’ festival in het Zuiderpark de 42 jarige Arubaan Mitch Henriquez doodgeslagen. In een verklaring stelt het Openbaar Ministerie (OM) dat Henriquez onderweg naar het politiebureau onwel werd, echter blijkt uit camerabeelden dat hij al buiten bewustzijn of in coma was voordat hij de politiebus in werd gesleurd zonder medische hulp te krijgen.
Getuigen zeggen dat Henriquez na het festival grapjes aan het maken was met vrienden, toen een groep agenten bovenop hen dook. Henriquez belandde in een coma, en overleed vandaag in het ziekenhuis. Volgens omstanders en zijn familie hebben agenten veel geweld gebruikt bij zijn arrestatie.
Volgens het ‘officiële’ bericht van het OM zou Henriquez geroepen hebben dat hij een wapen had, en zou hij zich hebben verzet tegen zijn aanhouding, waarop er geweld tegen hem werd gebruikt. Pas onderweg naar het politiebureau zou Henriquez onwel zijn geworden. Ooggetuigen en een zojuist verschenen filmpje vertellen echter een heel ander verhaal. Henriquez zou grapjes aan het maken zijn met vrienden, waarop hij werd gewaarschuwd door de politie en doorliep. Ook zijn zus Lila zegt dat hij misschien wat luidruchtig was maar het niet tegen de politie had maar tegen zijn vrienden.
Mitch Henriquez is duidelijk al buiten bewustzijn of in coma voor dat hij de politiebus wordt in gesleept.
Vlak daarna werden hij en zijn vrienden belaagd door de politie, waarbij er 4 agenten op zijn nek sprongen. Op filmpjes is duidelijk te zien dat Mitch Henriquez schijnbaar levenloos en geboeid in het gras ligt terwijl er agenten op hem zitten. Dit strookt duidelijk niet met het verhaal van het OM, die stellen dat Henriquez pas in het politiebusje onwel is geworden.
De doktoren op de intensive care hebben tegen de familie gezegd dat de dood van Henriquez duidelijk geen natuurlijke oorzaak had. Zijn zus Lila zegt in een interview: “zijn hoofd was helemaal opgezwollen, de meeste klappen heeft hij op zijn hoofd gehad. Hoe kan het dat iemand in de boeien geslagen wordt, in de de auto wordt gegooid en vervolgens bont en blauw en zonder te ademen aankomt?” vraagt de zus van Henriquez zich af.
De Haagse politie eenheid is al jaren in opspraak vanwege (racistisch) politiegeweld. Zo werd op 24 november 2012 de 17 jarige Rishi Chandrikasing doodgeschoten op station Hollands Spoor terwijl hij wegrende voor de politie. Ook is racistisch politiegeweld een dagelijkse realiteit in de Haagse wijken Schilderswijk en Transvaal. In deze wijken kent iedereen wel iemand die slachtoffer is geweest van politiegeweld of is zelf slachtoffer geweest. Slachtoffers verklaarden eerder in de lokale media: “Ik word vaak om mijn legitimatie gevraagd, gewoon uit het niets. Als ik vraag waarom word ik meegenomen en word ik in de politieauto in elkaar geslagen en mishandeld. Op het bureau gaat het verder. Ze stopten mij in de cel en met de handboeien nog om hebben zij me in mijn ribben geslagen. Daarna hebben ze mij met de brandslang nat gespoten en mij heel de nacht in de cel laten zitten terwijl ik helemaal doorweekt was.” Ook ex-agenten spreken van een cultuur van geweld en racisme binnen de politie-eenheid. Het zijn slecht enkele voorbeelden van de racistische en gewelddadige cultuur die er heerst bij de politie in Den Haag, die tot zo ver altijd is gedekt door korpsleiding en burgemeester van Den Haag Jozias van Aartsen.
28 juni 2015
afadenhaag.wordpress.com/2015/06/28/arubaanse-man-doodgeslagen-door-haagse-politie/
de Groene Amsterdammer Hassan Bahara 17-06-2015 ‘Er sluipt een gif onze organisatie binnen. Het gif van uitsluiting’, schreef korpschef van de nationale politie Gerard Bouman afgelopen februari in een uitgelekte interne blog. Racistische kleinering van collega’s, etnische profilering van islamitische burgers – politieagenten maken zich er volgens Bouman steeds vaker schuldig aan.
Paul Mutsaers van de Tilburg University deed zes jaar onderzoek bij de politie in Amsterdam, Bergen op Zoom en Tilburg. In zijn vorige week verschenen werk concludeert ook hij dat discriminatie binnen en door de politie een groot probleem is. Gek genoeg reageerde Bouman allesbehalve instemmend op het onderzoek. Van ‘stelselmatig etnisch profileren of discrimineren binnen en door de politie’ is geen sprake, stelt hij in een persbericht. ‘Diverse wetenschappelijke onderzoeken onderbouwen die conclusie.’ Navraag leert dat Bouman drie onderzoeken bedoelt. Twee daarvan, Etnisch profileren in Den Haag? (2014) en Contrasterende beelden (2014), oordelen inderdaad genuanceerd over de politie. Alleen: deze twee onderzoeken beperken zich tot het Haagse politiekorps. Het derde onderzoek, Proactief handhaven en gelijk behandelen (2012), oordeelt eveneens mild over de politie, maar ook dit onderzoek is van bescheidener schaal.
Je zou denken: Bouman en Mutsaers, die hebben elkaar gevonden. Waarom probeert Bouman dan het werk van Mutsaers te ondermijnen met kleinere onderzoeken? Omdat de politie nooit publiekelijk aantijgingen van discriminatie erkent. In een interne blog klagen over het gif discriminatie dat het politiewerk verziekt? Dat is mogelijk. Maar concludeert bijvoorbeeld Amnesty International (2013) dat de politie etnisch profileert, dan noemt de nationale politie dat een ‘aanname’ die ‘ongegrond en onjuist’ is. De rijen moeten gesloten blijven, zelfs wanneer er kritiek geleverd wordt die intern wordt gedeeld.
