De test met het stroomstootwapen Taser X-2 bij de Nederlandse politie is achter de rug. De politie acht de Taser “van toegevoegde waarde”, en alle dienders zouden met zo’n ding moeten worden uitgerust. Dat staat in de eindevaluatie van de Politieacademie. Nu moet de korpsleiding nog met een advies en een kostenraming komen. Dat zal nog voor het einde van het jaar zijn, laat Willem Woelders weten, voorzitter van de stuurgroep Stroomstootwapen.

In februari 2018 heeft Amnesty International na de tussenevaluatie op een rijtje gezet wat er allemaal niet deugt aan de Taser en aan deze pilot.

• De deelnemende politiemensen hebben twee dagen instructie gehad over gebruik van de Taser X-2. Dat is te kort, vindt ook de politie zelf.
• In deze instructie zijn waarschuwingen van de fabrikant, dat gebruik tegen verwarde mensen, mensen onder invloed van drugs of mensen die zich ‘bizar’ gedragen vaker kan leiden tot de dood van deze burgers, helemaal weggelaten.
• Het was vooraf niet duidelijk welk probleem zou worden opgelost met invoering van de Taser. De mogelijkheid dat een gevaarlijk iemand op afstand buiten gevecht zou kunnen worden gesteld zou leiden tot minder vuurwapengebruik en minder verwondingen bij politiepersoneel. Maar de pilot bevat geen meting van politieverwondingen. De minister had het ook gehad over ‘om te gaan met personen die bestand zijn tegen pijn en bij wie het gebruik van pepperspray of een wapenstok niet effectief is.’ Maar dan kom je al snel uit bij de mensen onder invloed van alcohol, drugs of stoornis, waarvan de fabrikant waarschuwt dat die extra gevaar lopen.
• De pilot moest uitwijzen hoe de Taser X-2 zich verhield tot dienstwapen, knuppel en pepperspray. Maar in Zwolle liep tegelijkertijd een pilot met de uitschuifbare wapenstok, waardoor deze pilots elkaars resultaten beïnvloedden.
• De pilot was gericht op het met pijltjes op afstand ongevaarlijk maken van een dreigende persoon. Maar helemaal gratis krijgt de politie er de mogelijkheid bij om de Taser X-2 tegen iemand aan te houden en een elektrische schok te geven. De ‘stun-mode’. Dat geeft een ‘pijnprikkel’ heet het eufemistisch, ik dacht zelf meer aan marteling of standrechtelijke lijfstraf. Deze mogelijkheid is in korte tijd heel populair geworden onder de dienders.

Hoewel de pilotperiode voorbij is, worden de Tasers niet ingenomen. De onvoldoende opgeleide politiemensen die er een hadden, hebben hem nog steeds in gebruik. Over Amnesty International zegt Woelders dat er gesprekken lopen, maar hij heeft nooit gereageerd op de kritiek. Zoals in dit filmpje van februari 2018.

(bron: NOS)

(bron: RTL nieuws)

Op 0:00 seconden: RTL nieuws heeft de evaluatie al in handen maar wist noch Willem Woelders noch Otto Adang (die de eindevaluatie schreef) voor de camera krijgen om zich te verantwoorden.

Op 0:54 seconden: Wat Amnesty International al verwachtte kwam uit: de meerderheid van de gevallen betreft mensen onder invloed van drank, drugs of een stoornis die zich verzetten.

Verder blijkt uit de eindevaluatie dat in de loop van de pilot het gebruik van de Taser X-2 is veranderd. In de maand februari 2017 werd in 83,3% van de 10 gevallen alleen gedreigd en in 16,7% getaserd (dat was 2x). In augustus werd in nog maar 57,6% van de 19 gevallen alleen gedreigd, in 30,3% getaserd en in 12,1% in stun-mode schokken uitgedeeld. In januari 2018 werd in 47,8% van de 11 gevallen alleen gedreigd, 13,0% getaserd en maar liefst 39,1% de stun-modus toegepast. De pilot ging dus over het op veilige afstand buiten gevecht stellen, maar binnen de pilot blijkt dat de dienders het wapen na het dreigen steeds vaker inzetten en dan vooral om van dichtbij hun slachtoffers te kwellen. Eindstand in de eindevaluatie getaserd 66, elektrische schokken op het lichaam 75. Dus na het NOS filmpje is er nog 1 keer getaserd en 21 keer (!!) de stun-mode gebruikt.

Dan het ‘geringe letsel’. De eindevaluatie zegt er dit over: ‘Het door de verdachte opgelopen letsel ten gevolge van het treffen door de pijltjes bleef in vrijwel alle gevallen beperkt tot (een of twee) kleine penetratiewondjes. Alleen in de casus waarbij per ongeluk het stroomstootwapen werd afgevuurd in plaats van een stroomstoot via de stun mode, moest de wond in de hals na verwijdering van het pijltje in het ziekenhuis gehecht worden. Een keer hield de verdachte naast het penetratiewondje een pijnlijk oor over, nadat een pijltje uit het kraakbeen van zijn oor gehaald moest worden. Verder werden de volgende letsels ten gevolge van een val gerapporteerd (ieder een keer): een bebloede neus en knokkels, een schaafplek op de rug, geschaafde handen, minimaal schaafletsel, een bult op het voorhoofd, schaafwondjes in het gezicht, een scheur in de huid van het voorhoofd met een hersenschudding, een zwaar gekneusde elleboog. Daarnaast werden bij twee inzetten lichte brandwondjes gerapporteerd ten gevolge van het gebruik van de stun mode.’

(bron: Hart van Nederland)

Op 0:42 seconden: Schouder uit de kom. Die stond al niet in de evaluatie.

Op 0:44 seconden: Elleboog gebroken met blijvende schade. In de evaluatie staat alleen zwaar gekneusde elleboog. Ofwel alle letsel is in de evaluatie afgezwakt of er is een hoop weggelaten.

Op 1:11 seconden: Advocaat Corver merkt terecht op dat de rijksrecherche Taser X-2 incidenten zou moeten onderzoeken, net als bij gebruik van het dienstvuurwapen.

De ruim 320 gecertificeerde agenten blijven actief met hun Tasers X-2. Weerspannige mensen lopen het risico om het leven te komen door een stroomstoot te dicht bij het hart of de hals wanneer ze door het lint gaan. En in Zwolle lopen ze bovendien het risico op een schedelbasisfractuur als gevolg van de nieuwe uitschuifbare wapenstok. Ook wel bekend als ploertendoder.

Hoe is de Taser X-2 ‘in beeld gekomen’ voor de basispolitiezorg? Waarom moest de Nederlandse politie er mee gaan oefenen? Hoe gaat de politie gewoonlijk om met wapenleveranciers? Hoe kan het dat de deelnemers aan de pilot ontoereikend zijn opgeleid over gebruik van een potentieel dodelijk wapen? Wie was hiervoor verantwoordelijk? Wist de leverancier dit? Wat heeft het gekost? Hoeveel gaat het de belastingbetaler nog kosten? Waarom spreekt niemand van de politie of de politiek zich uit tegen de Stun-mode? Hoe kan een pilot die binnen het jaar al ontspoort in de richting van Stun-mode, toch nog geslaagd worden genoemd? Als de Taser X-2 wordt aangeschaft, zitten we dan ook vast aan de bodycams van hetzelfde bedrijf? Kan de politie ook nog een ander stroomstootwapen kiezen, bijvoorbeeld zonder Stun-mode van een concurrent? Wordt het Europees aanbesteedt? Is de martel-trend van de Nederlandse politie nog te keren?

11 januari 2018 maakte het Openbaar Ministerie bekend dat de politie in 2017 bij 23 schietincidenten 20 burgers heeft verwond en dat er 4 dodelijke slachtoffers zijn geweest. Op 15 januari wordt het bericht gerectificeerd: Er zijn niet 4 maar 3 dodelijke slachtoffers. Dit wordt niet toegelicht. Is er iemand uit de dood opgestaan? Heeft de Rijksrecherche, die schietincidenten van de politie onderzoekt wanneer er doden of gewonden vallen, haar oordeel over een van de sterfgevallen herzien? We weten het niet.

In de media wordt gemeld dat er minder schietincidenten zijn dan het jaar ervoor. Schietincidenten met letsel dan, want hoe vaak er door de politie is geschoten krijgen we niet te horen. Het is nog een heel werk om er achter te komen waar en hoe de dodelijke 3 of 4 slachtoffers aan hun eind kwamen. Ook gaat dit alleen nog over schietincidenten; Er zijn ook andere overlijdensgevallen geweest.

Op 16 januari overlijdt de 30-jarige Bertus de Man uit Nijkerk na te zijn aangehouden in Amersfoort. Hij was weggereden bij een verkeerscontrole en achtervolgd. Vervolgens is hij klemgereden. Op beelden is te zien hoe zeker zes politievoertuigen bij zijn arrestatie betrokken zijn. Hij verzette zich tegen arrestatie, heet het. We kunnen zien dat ongeveer acht agenten hem vasthouden als hij uit zijn auto in een politiebusje wordt gebracht. Na aankomst in een cellencomplex in Houten wordt de man onwel. Hij overlijdt in een ziekenhuis. Aan cocaïnevergiftiging concludeert de Rijksrecherche. Zijn familie denkt dat geweld door de politie tot zijn dood heeft geleid. Er zou een ambulance onderweg zijn geweest naar de plaats van arrestatie, wat er op wijst dat er toen al medisch iets niet goed zou zijn geweest. De agenten die waren betrokken bij de aanhouding zijn hun boekje niet te buiten gegaan, concludeert de Rijksrecherche na onderzoek.

Op 17 januari wordt, ook in Amersfoort, een 68-jarige dakloze man aangehouden wegens openbare dronkenschap. Op het bureau verzet hij zich tegen insluiting. Als hij zijn cel uit wil lopen krijgt hij ‘een duw terug zijn cel in‘, komt ten val en verwondt daarbij zijn hoofd. Op 25 januari overlijdt hij aan deze verwonding. De duwende agent wordt niet vervolgd. De strafzaak is geseponeerd wegens ‘rechtmatige geweldsaanwending politieambtenaar’.

Op 22 januari wordt, als bewaarders de lunch komen brengen, in een politiecel in Amsterdam een man van ‘Zuid-Europese afkomst’ dood aangetroffen. Hij is twee dagen eerder aangehouden op verdenking van fraude. Het nieuwsbericht vermeldt zelfdoding als doodsoorzaak, maar details over de omstandigheden ontbreken. De Rijksrecherche zou volgens het bericht het overlijden onderzoeken, maar er zijn geen aanwijzingen dat dat is gebeurd.

In de nacht van 30 op 31 mei gaat in de Boumankliniek aan de Prins Constantijnweg in Rotterdam, een kliniek voor mensen met verslavings- of (ernstige) psychiatrische problemen, een 40-jarige Rotterdammer door het lint. Het personeel weet de man onder controle te brengen, en hoewel hij rustig is besluit de gearriveerde politie de man toch ook te boeien. Kort hierop wordt de man onwel, na reanimatie wordt de man naar het ziekenhuis gebracht waar hij overlijdt.

In de avond van 3 augustus rijdt Joop Kleijn uit Berkel-Enschot op een motorscooter zonder kenteken door Tilburg. Politiemensen die dat zien willen hem aanspreken en geven een stopteken. De man gaat er vandoor. De politie zet de achtervolging in. In Heukelom ziet de man de weg versperd door een politievoertuig. Hij keert om en rijdt met hoge snelheid weg. In een onoverzichtelijke flauwe bocht botst hij frontaal op een politiewagen, die als versterking is opgeroepen. Hij wordt het maisveld in geslingerd. Hij raakt hierbij zo ernstig gewond dat hij ter plekke overlijdt. De Rijksrecherche oordeelt dat betrokken politiemensen niet verwijtbaar hebben gehandeld.

Op 1 september om 4:30 schiet de politie in Purmerend Raymon van der Tien dood. Hij verkeert in een psychose. Hij heeft een stofzuigerslang bij zich en schreeuwt tegen de politie. Drie politieagenten lossen veel schoten, eerst vijf schoten, dan nog een aantal. Er wordt iets geroepen als: ’sta, of ik ga schieten, blijf liggen’. Een getuige heeft het over een dozijn schoten die zouden zijn gelost. Hoe vaak Raymon is geraakt is onbekend. In de eerste berichten wordt gesuggereerd dat er over en weer zou zijn geschoten, maar dat was niet het geval. Van der Tien is het eerste dodelijke slachtoffer van een politiekogel in 2017 voor zover we weten.

Op 11 oktober schiet de Amsterdamse politie in Roosteren de 30 jarige fransman Jaouad A. uit Brest dood, als hij na een wilde auto-achtervolging te voet vlucht. Onbekend is hoe vaak hij is geraakt en waar. In de rug? Of liep hij op de politie af? Eerder tijdens de achtervolging wordt een tas met onderdelen van een automatisch wapen uit de auto gegooid, maar verder is hij of de andere inzittende niet bewapend. Hij zou betrokken zijn bij een poging iemand uit de gevangenis van Roermond te bevrijden.

(bron: Telegraaf)

In de vroege ochtend van 16 december schiet de politie in IJmuiden een 49 jarige verwarde man neer. De man had zichzelf al ernstig verwond met een mes en had gevaarlijke vloeistoffen gedronken. Zijn familie lukte het niet hem te kalmeren en daarom werd de politie gebeld. Toen die arriveerde bedreigde de man hen met zijn mes. Er zijn drie schoten gehoord. De man overleed later die dag in het ziekenhuis, de doodsoorzaak is nog niet bekend.

Deze sterfgevallen hadden niet gehoeven. In geen van deze gevallen liep de politie echt gevaar. Als de politie professioneler was geweest hadden deze mensen nog geleefd. Verder ontbreken er mogelijk mensen van deze lijst omdat het Openbaar Ministerie alleen zeer summier aangeeft wat waar is gebeurd. De vierde dode door een politiekogel kon ik bijvoorbeeld niet vinden. Voor de conclusie dat de politie minder schiet, wat je zou kunnen denken omdat er minder schietincidenten met doden of gewonden waren in 2017 dan in 2016, is geen grond omdat we niet weten bij hoeveel incidenten er hoeveel kogels zijn afgevuurd.

Maar wat er tussen 11 en 15 januari 2018 bij het Openbaar Ministerie is gebeurd, dat er een persoon minder door de politie zou zijn doodgeschoten in 2017, blijft nog een raadsel.

foto: mogelijk ‘Hunter’ en Cayenne in betere tijden (bron: Nationale Politie)

Verrassend nieuws van het roofvogelfront: De Nationale Politie stopt met de inzet van roofvogels tegen ongewenste drones. Zoals hier eerder beschreven heeft de politie een onbekend aantal kuikens van de Amerikaanse zeearend gekocht. Het innovatieve anti-dronebedrijf Guard from Above zou deze opleiden, om net als steenarend Cayenne en nog een andere vogel, die mogelijk ‘Hunter’ heet, drones uit de lucht te halen. Dat er in dit project ook maar één Amerikaanse zeearend een drone heeft onderschept is niet erg waarschijnlijk. Er is in elk geval geen bewijs van. Er zouden ook honderd politiemensen worden opgeleid tot roofvogelgeleider, deze training was al begonnen.

Op Politie.nl zegt Marjolein Smit-Arnold Bik, diensthoofd van de Dienst Landelijke Operationele Samenwerking (DLOS) van de Landelijke Eenheid: ‘Een jaar na de start met onze eigen vogels hebben wij de balans opgemaakt. Hoe gaat het, wat levert het op, wat kost het? Het zelf trainen, houden en inzetten van de roofvogels blijkt in de praktijk complexer en lastiger uitvoerbaar dan eerder uit het project bleek. Ook bleek het kostbaarder. Daarbij is de operationele vraag voor ondersteuning minder groot dan verwacht, met als achterliggende reden dat de roofvogel ook een veiligheidsrisico zou kunnen zijn, doordat hij misschien niet doet waarvoor hij getraind is. In gecontroleerde trainingssituaties presteerden de roofvogels goed, maar wat als het ‘echt’ is? Uiteindelijk hebben we moeten concluderen dat we geen sluitende business case hebben.’

Wat precies de kosten zijn geweest is nog niet openbaar. Ook de beelden van het TNO-onderzoek naar mogelijke verwondingen aan de klauwen door drone-rotors laten op zich wachten. De jonge Amerikaanse zeearenden (aantal onbekend) zouden het goed maken op een onbekende locatie.

De Nationale politie gaat een roofvogel uitlenen om de NAVO top in Brussel op hemelvaartsdag 2017 te beveiligen. Volgens de politie is dat niet de eerste inzet, ook bij de huldiging van Feyenoord in mei 2017 is een roofvogel achter de hand gehouden, schrijft de Telegraaf. U las hier eerder over.

(bron: Hart van Nederland)

Op 0 seconden: Hier zien we beeld van Ben de Keijzer op vliegbasis Valkenburg met steenarend Cayenne, de enige vogel in Nederland waarvan we weten dat ze een drone van het type DJI Phantom uit de lucht kan halen, overigens niet zonder risico voor de omstanders. Cayenne is minstens tien jaar oud. En te oordelen naar de website van de roofvogelboerderij waar ze woont, misschien overleden. Betekent dit dat Cayenne toch nog leeft? Of zijn dit opnamen uit de zelfde sessie als het filmpje dat de BBC op 8 maart 2016 uitzond?

Volgens de Telegraaf zijn de aangekochte zeearendkuikens pas volgende zomer klaar om te worden ingezet. Dat is bijna twee jaar later dan eerder aangekondigd. De NOS beweerde in september 2016 nog dat de aangekochte kuikens klaar waren met hun opleiding. Maar de training van politiemensen die in april 2017 is begonnen, met welke vogels is die, als de kuikens nog niet klaar zijn?

En welke roofvogel heeft de politie dan uitgeleend voor beveiliging van de NAVO-top? Cayenne de steenarend?

Ondanks waarschuwingen van Amnesty International en de Verenigde Naties, houdt de politie een proef met de Taser X2. Hiermee moet het gat tussen wapenstok en pepperspray (of was het tussen pepperspray en dienstwapen?) worden opgevuld. De Haagse politie speelt in een reclamespot waarin duidelijk wordt gemaakt dat er omstandigheden kunnen zijn waarbij zo’n stroomstootwapen  onmisbaar is.

(bron: Politie.nl)

Op 4 seconden: ‘… ook het geweld richting politie neemt toe’. begint het. Dat is niet het geval.

Op 16 seconden: Een moment van twijfel: Pepperspray pakken, of dienstwapen? En de oplossing zou dan zijn gedachteloos beginnen te taseren? Of nog langer twijfelen: pepperspray, dienstwapen, taser of toch wachten tot de collega met politiehond is gearriveerd?

Op 54 seconden: De fictieve aggressieve man neemt een slok uit een fles, waardoor hij precies voldoet aan de omschrijving van het probleem waarvoor de taser de oplossing zou moeten zijn, namelijk alcohol of drugs die maken dat de arrestant onvoorspelbaar reageert, of in elk geval bevelen niet opvolgt.

Op 1 minuut 50: De aggressieve man blijkt toch een mes te hebben. Zou hij de politie te lijf gaan? Nee, hij wil zichzelf iets aandoen.

Op 2 minuten: Verdachte is twee keer gewaarschuwd dat hij zal worden getaserd. De politieman maakt een afweging: afstand 4 meter, verdachte verminderd toerekeningsvatbaar, agressief en bewapend. Pepperspray en wapenstok zijn niet toereikend.

Op 2 minuut 10: Als de spanning bijna ondraaglijk is: reclame uitleg. Taser is een Amerikaans bedrijf dat alle publiciteit over dodelijke incidenten beantwoord met ontkenning of inzet van een advocaat. Zouden ze hebben meebetaald aan dit filmpje? Waarom geen woord over de risico’s? Waarom niets over het ‘back up shot’ om meteen nog een keer een stroomstoot uit te delen?

Op 2 minuut 16: De politie geeft een nieuwe betekenis aan het woord handelingsonbekwaam. Waarom niet gewoon ‘verlamd’ of een ander woord dat recht doet aan de risico’s van het toedienen van een zware schok?

Op 2 minuut 45: De laatste waarschuwing. Verdachte wordt gesommeerd het wapen te laten vallen. Hij kan zich nog overgeven.

Op 2 minuut 58: ‘Lichamelijk letsel verdachte: minimaal’ in dit fictieve geval. Hij had ook kunnen overlijden.

Op 3 minuut 28: ‘Politie start in vier eenheden een proef met het stroomstootwapen.’ Vier eenheden? Het waren er toch drie? Welke eenheid is afgevallen? Hoe zit dat?

Dat was het fictieve voorbeeld, nu de praktijk:

(bron: RTL)

Op 45 seconden: Slachtoffer bedreigt niemand, is hoogstens slaapdronken en wil, terwijl hij op zijn buik gaat liggen, laten zien dat hij bewoner is door zijn sleutels te pakken.

Op 54 seconden: Bernard Jens praat het gedrag van zijn collega goed. Hier blijkt dat niet snel genoeg doen wat de politie zegt al voldoende rechtvaardiging is om iemand te taseren. Dus de afweging: ‘afstand 4 meter, verdachte verminderd toerekeningsvatbaar, agressief en bewapend en bovendien zijn pepperspray en wapenstok niet toereikend’ waren voorbehouden aan het fictieve voorbeeld. In praktijk komt het dus neer op eerst taseren, dan afweging maken. Volgens Jens terecht want slachtoffer maakte een verdachte beweging.

Op 1 minuut 9: ‘…om uiteindelijk de taser te gebruiken’. Hier suggereert Jens uitgebreide afwegingen en dialoog met het slachtoffer waardoor het zijn eigen schuld lijkt dat hij nu een gebroken arm heeft en problemen met zijn hartritme.

1 minuut 18: Slachtoffer snapt niet dat bevelen van de politie meteen moeten worden opgevolgd al heb je niets gedaan. De politie begrijpt niet dat mensen die iets hebben gedaan wat niet mag, zich uit de voeten maken en dat vooral onschuldigen worden geknuppeld of getaserd.

1 minuut 22: De proef met de taser loopt nog een jaar. Dat draait vast en zeker uit op aanschaf van het ding, gezien de manier waarop de politie omgaat met de feiten.

De politie gaat met zijn tijd mee, althans dat is de bedoeling. Vanuit de politie wordt er veel tijd gestoken in zichtbaarheid op social media. Zo kwam dit filmpje van arrestatieteamnl langs op Instagram:

(bron: Instagram)

Op 0 seconden wordt duidelijk dat we te maken hebben met de Marechaussee, de militaire politie van Nederland, KMAR voor insiders.

Op 7 seconden zien we wachtmeester-1 Tom Knoop. Hij is instructeur Integrale Beroepsvaardigheidstraining en hij is projectleider Wapenstok. Aan zijn baret zien we dat hij van de Marechaussee is.

Op 13 seconden heeft Knoop de oude wapenstok beschreven.

Dan komt de nieuwe wapenstok. Langer en van gehard staal.

Op 16 seconden komt een anonieme Marechaussee in beeld die twee keer hard met de nieuwe wapenstok tegen een kussen slaat.

Op 22 seconden blijkt dat mediacentrum defensie dit filmpje heeft gemaakt.

Wat probeert mediacentrum defensie ons te zeggen met dit filmpje? De inhoudelijke informatie: ‘eerst glasfiber, nu staal’ is al bekend sinds 2012. Maar wat is dan de boodschap? De KMAR slaat je verrot deze zomer? Ga maar rustig slapen, want de KMAR slaat het tuig een schedelbasisfractuur? (…In de ‘dynamiek van een handgemeen’ sluit de politie een slag op het hoofd niet uit. Dan moet een scan in het ziekenhuis worden gemaakt. Van Kuijk: “Dat geeft kans op een hersenbloeding of schedelbasisfractuur”...) Wie heeft het besluit genomen om nu een filmpje te maken van 22 seconden dat bijna helemaal geen informatie bevat?

Overigens zijn noch de arrestatieteams van de politie noch van de marechaussee bewapend met een wapenstok. En is het nog wel de vraag of de politie achter arrestatieteamnl uit Apeldoorn zit. Dit account hoort bij http://arrestatieteam-nl.webnode.nl van Maarten van der Zwaan, waar ook weer een facebookpagina aan hangt. Of hij van de politie is en of hij dit professioneel doet of als hobby is uit de site niet op te maken. En er zijn meer arrestatieteam–facebookpagina‘s. Zouden die allemaal van de politie zijn? En weet de politie dat zelf wel?