De Nederlandse politie doet aan social media surveillance en werkt hierbij in ieder geval samen met de social media monitoring bedrijven Coosto, OBI4wan en HowAboutYou. Dit blijkt uit documenten die door Buro Jansen & Janssen via een beroep op de Wet Openbaarheid Bestuur Wob) zijn verkregen. Ook de Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV) huurt de diensten van Coosto in voor surveillance-doeleinden.

Grootschalige surveillance op internet door inlichtingendiensten kreeg bekendheid door de onthullingen van Edward Snowden in 2013 over het ‘sleepnet’ van de Amerikaanse inlichtingendienst National Security Agency (NSA). De NSA verzamelt zoveel mogelijk informatie van social media. Het opsporen van mogelijke terroristen vormt de legitimatie voor deze praktijken. De effectiviteit van het ‘sleepnet’ is nooit bewezen. Social media surveillance vindt echter niet alleen plaats door inlichtingendiensten, maar ook door de politie.

lees meer

Naast vele actiefilmpjes van de bodycam, blogs van de wijkagent en korte filmpjes rond een bepaald thema heeft de politie ook een ‘algemene’ film gemaakt die wat langer duurt en die laat zien hoe de politie zichzelf graag ziet.

(bron: Youtube)

Het begint met een snelle montage van beelden van allerlei situaties die horen bij het politiewerk.

Op 6 seconden: Zit die agent nou in de telefoon van de geblurde brommerbestuurder te kijken? Mag dat zomaar? Of checkt hij op zijn eigen telefoon de identiteit van de burger via zo’n handige politieapp? En waarom staat het politievoertuig pontificaal op het fietspad?

Op 16 seconden: Wanhopige moeder stond echt huilend bij politievrouw op de stoep. Bij haar thuis? Had een van de kinderen misschien weer een exorbitant hoge boete gekregen?

Op 19 seconden: De kern van het verhaal. ‘Wie ben ik dat ik dit doen mag?’ Tegen wie heeft deze spreker het? Minister Van der Steur? Hoe kan een burger misbruik maken van de rechtsstaat? Of heeft hij het over zichzelf? Het lijkt alsof het hier gaat om het modebegrip ‘ondermijning’, waarbij politie en OM structureel de grenzen van de rechtsstaat opzoeken en overschrijden. Is dat waar de politie het voor doet? Hoe kan het dat iemand die in beeld de politie vertegenwoordigt er mee wegkomt het begrip rechtsstaat te verwisselen met het begrip politiestaat? Meteen erna actie: minder dan 3 seconden waarin een arrestatieteam iemands huisvrede breekt.

Op 28 seconden: Aanpak van kindermisbruik, daar kan niemand tegen zijn. Kinderporno komt altijd van pas als er weer burgerrechten of mensenrechten opzij worden gezet. Deze politieman heeft het zwaar, zoveel is duidelijk.

Op 34 seconden: Artikel 1 van de grondwet is heel kort te zien, maar als het woord discriminatie in beeld komt, volgt een snelle ‘fade to black’. Waarom is er niet anderhalve seconde extra uitgetrokken om de hele tekst voor de kijker leesbaar te maken? Wie maakt dit soort keuzes?

Op 1 minuut 3: Versleuteling van harde schijven wordt gelinkt aan kinderporno.

Op 2 minuut 3: Een groep die zich schuldig maakt aan vernieling heeft volgens de buren een facebookaccount aangemaakt. Wat doet dat er precies toe?

Op 2 minuut 14: ‘In Nederland wordt veel geproduceerd’. Het gaat weer over kinderporno. Vanzelf gaan de gedachten naar Robert M. die jarenlang ongemerkt in Nederland kinderporno produceerde. Nadat de Amsterdamse politie in 2008 weigerde aangifte tegen hem op te nemen, kon hij tot eind 2010 doorgaan. Heeft de politie hier conclusies uit getrokken?

Op 3 minuut 30: Nederlands onderzoek leidde tot arrestatie van de Australiër Peter Gerard S. in de Filippijnen, verdacht van moord en verkrachting van kinderen. In diverse kranten is te lezen dat het dialect dat in zijn filmpjes te horen was de doorslag gaf. Waarom wordt hier dan gezegd dat ‘er een IP adres uitrolde’? Of horen we nu eindelijk de werkelijke toedracht?

Op 3 minuut 47: Team Bravo komt in actie tegen verdachten die gaan rijden op de A1 in oostelijke richting. Een politiefoto van een man met mediterrane trekken wordt zichtbaar op het scherm. Instructie voor vertrek, helikopter de lucht in, en er op af. De coordinaten van de heli, onder in beeld, geven hele andere locaties: een oprit van de A27, een stukje A12 en uiteindelijk de arrestatie bij afrit 10 van de A2: Nieuwegein Zuid. Het is hel goed mogelijk dat van de succesvolste actie van team Bravo geen beeld bestaat, of niet naar buiten mag. Maar er is geen aanwijzing dat op die plek werkelijk een aanhouding heeft plaatsgevonden. Hoe heeft de politie dit in scene gezet? Waren alle andere voertuigen in beeld ook van de politie? Zou de politie niet beter moeten oppassen met het verkeer op de A2?

Wat is de bedoeling van dit filmpje? Waarom gaat het niet over motorjasjes of hennepteelt, wat toch topprioriteit heeft? Of over etnisch profileren dan wel multicultureel vakmanschap? Of is dat niet ‘waar ze het voor doen’? Hoeveel heeft deze film eigenlijk gekost?

De politie gaat met zijn tijd mee, althans dat is de bedoeling. Vanuit de politie wordt er veel tijd gestoken in zichtbaarheid op social media. Zo kwam dit filmpje van arrestatieteamnl langs op Instagram:

(bron: Instagram)

Op 0 seconden wordt duidelijk dat we te maken hebben met de Marechaussee, de militaire politie van Nederland, KMAR voor insiders.

Op 7 seconden zien we wachtmeester-1 Tom Knoop. Hij is instructeur Integrale Beroepsvaardigheidstraining en hij is projectleider Wapenstok. Aan zijn baret zien we dat hij van de Marechaussee is.

Op 13 seconden heeft Knoop de oude wapenstok beschreven.

Dan komt de nieuwe wapenstok. Langer en van gehard staal.

Op 16 seconden komt een anonieme Marechaussee in beeld die twee keer hard met de nieuwe wapenstok tegen een kussen slaat.

Op 22 seconden blijkt dat mediacentrum defensie dit filmpje heeft gemaakt.

Wat probeert mediacentrum defensie ons te zeggen met dit filmpje? De inhoudelijke informatie: ‘eerst glasfiber, nu staal’ is al bekend sinds 2012. Maar wat is dan de boodschap? De KMAR slaat je verrot deze zomer? Ga maar rustig slapen, want de KMAR slaat het tuig een schedelbasisfractuur? (…In de ‘dynamiek van een handgemeen’ sluit de politie een slag op het hoofd niet uit. Dan moet een scan in het ziekenhuis worden gemaakt. Van Kuijk: “Dat geeft kans op een hersenbloeding of schedelbasisfractuur”...) Wie heeft het besluit genomen om nu een filmpje te maken van 22 seconden dat bijna helemaal geen informatie bevat?

Overigens zijn noch de arrestatieteams van de politie noch van de marechaussee bewapend met een wapenstok. En is het nog wel de vraag of de politie achter arrestatieteamnl uit Apeldoorn zit. Dit account hoort bij http://arrestatieteam-nl.webnode.nl van Maarten van der Zwaan, waar ook weer een facebookpagina aan hangt. Of hij van de politie is en of hij dit professioneel doet of als hobby is uit de site niet op te maken. En er zijn meer arrestatieteam–facebookpagina‘s. Zouden die allemaal van de politie zijn? En weet de politie dat zelf wel?