De leiding geeft het voorbeeld
Het afgelopen jaar werden verschillende comissarissen van politie gestraft wegens corruptie. De Eindhovense commissaris Peter van den Ende werd veroordeeld wegens omkoping en valsheid in geschrifte. In Amsterdam was er zelfs een domino-effect. Commissaris Ad Smit kreeg strafontslag. Op kosten van het korps gekochte kaartjes voor concerten en voetbalwedstrijden werden door hem als relatiegeschenk weggegeven aan collega’s, vrienden en familieleden. Na Ad Smit werden ook andere commissarissen uit het Amsterdamse gestraft voor hun aandeel in de kaartjes-affaire. Commissarissen Jan Pronker, Willem Woelders en zelfs Leen Schaap die zichzelf voordeed als braafste jongetje van de klas nadat hij was gedetacheerd bij de brandweer waar hij uiteindelijk dit jaar werd ontslagen na jarenlange problemen met vrijwel het gehele brandweerkorps, werden allen gestraft voor hun aandeel. (zie ook De Volkskrant 10 augustus 2018, Politie bestraft drie Amsterdamse leidinggevenden vanwege plichtsverzuim. En ‘Meer topmensen politie betrokken bij kaartjesrel’ in Algemeen Dagblad van 9-8-2018)
In het spoor van de meester
Tegelijkertijd valt met grote regelmaat te lezen in de media hoe agenten van lagere rang betrokken zijn bij corruptie. Doorgeven van informatie aan criminelen, onbevoegd informatie opzoeken op de politiecomputers, schietincidenten en fraude.
Op 8 maart 2019 bericht Hart van Nederland dat er weer een zware week is geweest. ‘Nederlandse politie overspoeld met incidenten rond corruptie en lekken informatie.’ Volgens het artikel werden drie gevallen van doorgeven van informatie en corruptie bekend. Betrokken waren een aspirant-agent, een agent en zelfs een inspecteur tegen wie 2,5 jaar cel werd geëist. Bijna en passant meldt het artikel ook nog een andere zaak: ‘De Rijksrecherche onderzoekt bijvoorbeeld ook nog of er sprake is van mogelijke corruptie bij de aanbestedingsprocedure rond alcoholtesters voor de politie.’
Het Algemeen Dagblad constateert op 15-7-2019 dat de rust nog niet is weergekeerd. ‘Het regent de laatste weken integriteitsproblemen bij de politie. Tientallen agenten zijn op non-actief gezet. Politiebonden maken zich grote zorgen en willen weerbaarheidstraining voor agenten. Want criminelen gaan ver voor het werven van een corrupte agent.’
Onheilspellend besluit de krant: ‘Het ontslag van de agent staat niet op zichzelf. De afgelopen maanden en weken zijn tientallen agenten uit het hele land op non-actief gezet vanwege problemen rond de integriteit, en het schenden van het ambtsgeheim. Aard en omvang verschillen, maar de zorgen binnen de politie zijn groot. Zelf denkt de politie dat het nog maar het topje van de ijsberg is, zo blijkt uit het vertrouwelijke rapport ‘Wie praat die gaat’, in bezit van deze krant. Daarin staat dat de Utrechtse politie vermoed dat alleen al in de politieregio Midden-Nederland criminelen de beschikking hebben over 19 corrupte contacten binnen de overheid. Een ongelooflijk aantal, dat ook de politievakbonden doet huiveren. ,,Door dit soort affaires groeit het onderlinge wantrouwen onder agenten. En dat is echt een groot probleem, want agenten moeten elkaar blindelings kunnen vertrouwen,” stelt Jan Struijs, voorzitter van de politievakbond NPB.’
De politiebonden en een ondernemingsraad
‘Agenten moeten elkaar blindelings kunnen vertrouwen, stelt Jan Struijs, voorzitter van de politievakbond NPB.’ Wij zouden daar aan toe willen voegen dat ook de burger blindelings moet kunnen vertrouwen op agenten van politie. En bovendien moet het woord van de politieagent boven alle twijfel verheven zijn, immers het woord van de beëdigde verbalisant is doorslaggevend bij rechtszaken tegen burgers. Liegende agenten zouden in theorie, en in praktijk, gemakkelijk een burger kunnen laten veroordelen.
We hebben eens gekeken naar de politiebonden. Vertegenwoordigers van politiepersoneel, gezien de opmerkingen van NPB-voorzitter Jan Struijs zelfs bakens van integriteit in een woelige zee.
Er zijn vier politiebonden. De Nederlandse Politie Bond(NPB) heeft 25.000 leden, de Algemene Christelijke Politiefederatie (altijd bij de oude afkorting ACP genoemd) heeft ook 25.000 leden, maar noemt zichzelf de grootste bond. De Algemene Nederlandse Politie Vereniging (ANPV) is een kleinere bond en tenslotte is er voor kaderleden de Vereniging van Middelbare en Hogere Politieambtenaren (VMHP).
Kunnen agenten elkaar blindelings vertrouwen en begint dat al bij de politiebonden? Wij proberen een aantal zaken op een rijtje te zetten.
Op 2 juli 2015 schreef Dupont het artikel ‘The man who would be king’. (http://justitieenveiligheid.nl/man-king/). In het artikel is te lezen hoe de grote charismatische voorman van de ACP, Gerrit van de Kamp, de macht greep in zijn vakbond ten koste van enkele collega’s en hoe hij zijn vriendin aan een baan hielp bij de reorganisatie van de politie. (Zie ook https://www.nrc.nl/nieuws/2015/02/07/voorman-politiebond-acp-hielp-vriendin-aan-baan-via-ministerie-a1418847)
Duidelijk wordt hoe Gerrit van de Kamp wetten wil veranderen om motorclubs te verbieden. Na de dood van de Arubaan Mitch Henriquez twitterde de ACP zelfs dit: ‘We willen aangeven dat onze eerste zorg nu gaat naar de betrokken collega’s.’ Van enig mededogen bleek geen sprake. Verder twittert de ACP nog dit: ‘Helder signaal van politie Den Haag. Handen af van onze mensen.’ Waakzaam en dienstbaar?
De ANPV is de oudste politiebond van Nederland. Op 18 juli 2019 bericht Het Parool over deze bond: ‘De politie heeft een voormalige politievakbondsvoorzitter en twee andere vakbondsleden ontslagen wegens ernstig plichtsverzuim. De drie vervulden bestuursfuncties bij politievakbond ANPV, maar waren nog in dienst bij de politie. De drie hebben regels en voorschriften van zowel de ANPV als de politie overtreden.’ Voorzitter Geert Priem bestond het zelfs om te liegen op zijn CV, die nooit werd gecontroleerd door de politie, dat hij psycholoog was en verstand had van trauma’s. Geert Priem stak grote sommen geld in eigen zak dat bestemd was voor politiecollega’s die leden aan PTSS. ‘Het geld was afkomstig van de vakbond en uit politiebudget dat was bestemd voor politiemensen met een posttraumatische stressstoornis (PTSS).’, aldus Het Parool.
Dat er geld verdween bestemd voor politiemensen met PTSS is niet alleen een lage streek, maar ook een strop voor Frank Giltay. Giltay was niet actief in een politiebond, maar wel voorzitter van de Centrale Ondernemingsraad (COR) van de politie. Op 14 mei 2019 bericht Almere Deze Week (http://www.almeredezeweek.nl/widgets/2164-nieuws/nieuws/1497402-frank-giltay-ik-heb-ptss) hoe Frank Giltay PTSS zegt te hebben gekregen van alle problemen, nadat hij eerst werd verdacht en daarna veroordeeld wegens het verduisteren van tienduizenden euro’s politiegeld. Het zijn dus niet alleen voorvallen waarmee de agenten geconfronteerd worden die PTSS op kunnen leveren, maar ook rechtszaken door eigen onwettig handelen.
Gaat alles er nu helemaal eerlijk aan toe?
Na het vertrek van Frank Giltay bij de Centrale Ondernemingsraad van de politie, hoopt de politie dat de rust in elk geval in de Ondernemingsraden weer is teruggekeerd. Maar terugkeren van rust na een corruptieve affaire kan alleen wanneer er integer, eerlijk wordt gehandeld. Integer en eerlijk zijn niet hetzelfde als niet de waarheid spreken, niet het goede voorbeeld geven of zelf als politieagent regels overtreden die wel gelden voor burgers.
Sandor Vanja Baauw is onderofficier bij de politie Midden-Nederland. Op zijn LinkedIn-pagina noemt hij zichzelf Sandor B. en staat zijn CV om onbekende reden deels in het Engels. ‘Sergeant at Traffic Enforcement’, zo lezen wij. Brigadier bij de Verkeerspolitie dus. En volgens zijn CV al bijna 10 jaar. Bovendien zegt hij instructeur te zijn geweest: ‘Instructeur div handhavingsmiddelen. Opleiden van collega’s mbt wetskennis van betreffende middelen en training on the job van het gebruik van de middelen.’zegt Sandor B., die om onbekende redenen wel zijn CV op LinkedIn zet, maar tegelijkertijd niet zijn volledige naam daarbij gebruikt.
Sandor is naast zijn werk als verkeersagent ook lid van de Ondernemingsraad van de politie Midden Nederland. Hij was zelfs voorzitter. Ook was hij lid van de Centrale Ondernemingsraad (COR), dezelfde organisatie waarvan Frank Giltay voorzitter was. Daarnaast vermeld Sandor niet dat hij ook actief is bij de NPB, zoals deze bond zelf wel aangeeft. (https://www.politiebond.nl/over-de-npb/contactpersonen/)
Sandor verbaliseert burgers, is lid van een politievakbond die collega’s vertegenwoordigd en is lid van de Ondernemingsraad. Hij moet dus wel van onbesproken gedrag zijn. Immers, is dit niet wat alle bonden wensen? Een nieuw begin na het debacle met Frank Giltay en de talloze corruptieschandalen waarover ook NPB-voorzitter Jan Struijs iets te zeggen had?
Sandor als filmster
Als onderofficier van de verkeerspolitie is het belangrijk dat het goede voorbeeld gegeven wordt. Op 17 juni 2017 neemt Cor Japin het volgende filmpje op: https://www.facebook.com/corjapin.nl/videos/1355467381188471/?hc_ref=ARSMW8MJ8sm8sOK4DSjYaxA3hMgc9r5kIVlLAh6TgTLepqzEr1wRp5OoCYVaR23j2Bw
Op het filmpje is te zien hoe Sandor Baauw op een parkeerplaats waar betaald moet worden niet betaald. Wanneer hij de filmende Japin in het oog krijgt, volgt een vervelende woordenwisseling waarbij Baauw de filmer dwingt zich te legitimeren. Op de voiceover van het filmpje wordt gezegd hoe Baauw zich samen met ene agent Meijers schuldig maakt aan vele WOK-meldingen, waarvan velen onterecht zijn. (Een WOK-melding is een Wacht Op Keuring-melding waarbij een voertuig van de weg wordt gehaald totdat de Rijksdienst voor het Wegverkeer het voertuig heeft gekeurd. Dit kost meestal 4-6 weken en 500-600 euro die voor rekening van de voertuigbezitter zijn).Tengevolge hiervan zouden beide heren, Meijers en Baauw, onder verscherpt toezicht staan en er zou ook een onderzoek naar hen lopen.
In dezelfde zomer van 2017 krijgt de 49-jarige Baauw het aan de stok met een automobilist die hij staande houdt voor een overtreding. De automoblist dient een klacht in over het voorval. Het zal bijna anderhalf jaar duren, na vele pogingen van de politie om de klacht binnenskamers af te doen zonder de klachtencommissie in te schakelen, voordat de klacht wordt behandeld door de onafhankelijke klachtencommissie van de politie.
Wanneer de klacht uiteindelijk wordt behandeld door de Klachtencommissie Politie Midden-Nederland, worden alle klachten afgewezen. Wel doet de Klachtencommissie de volgende uitspraak over agent Baauw, die de klager een mededeling deed over de hoogte van de boete: ‘In dit verband wordt door de Commissie overwogen dat betrokkenen Baauw in de eerste fase van de klachtbehandeling heeft gesteld dat hij geen bedrag van de bekeuring heeft genoemd. Ter zitting van de Commissie heeft betrokkene echter verklaard dat hij wel heeft geroepen dat die bekeuring minimaal 350 euro zou bedragen. Hoewel de Commissie het kwalijk vindt als een politieambtenaar in de eerste en tweede fase van de klachtbehandeling verschillende verklaringen over hetzelfde onderwerp aflegt, is zij van mening dat klager niet in zijn belangen is geschaad.(bron: Rapport Klachtencommissie Politie Midden-Nederland, 17 december 2018)
De verklaringen van brigadier Sandor Baauw zijn allen gedaan schriftelijk in zijn verweren tegen de klager. Volgens de commissie liegt Sandor Baauw dus in zijn verklaringen.
Anderen de maat nemen en hoge boetes opleggen, middelpunt zijn samen met een agent Meijers in vele WOK-meldingen waarvan slachtoffers zelfs een Facebook-pagina Anti Wok meldingen hebben gemaakt, liegen in schriftelijke verklaringen, maar ook vertegenwoordiger van collega’s in de vakbond NPB en de Ondernemingsraad van de Politie Nederlands-Midden.
Wat is integer? Wat is eerlijk? Kleine leugentjes zijn ook leugens. Kleine overtredinkjes zijn ook overtredingen. Vooral wanneer de dader zelf politieagent is. Blijkbaar is er nog veel te verbeteren op dit vlak bij onze Nationale Politie.
Intussen blijkt dat bij de Nationale Politie veel mensen niet worden gescreend en wanneer mensen worden veroordeeld zij gewoon in dienst kunnen blijven als politieagent. De organisatie bestraft uiteindelijk in veel gevallen niet wanneer er wordt gelogen of de wet wordt overtreden.
Hoe anders gaat het bij Defensie waar onderscheiden militairen worden gedwongen ontslag te nemen alleen omdat zij lid zijn van een motorclub!