Grenscontrole tegen inbrekers uit Nederland

17 januari 2014 is er in Herkenbosch en Melick op los gecontroleerd, zogenaamd naar aanleiding van 400 inbraken ‘op jaarbasis’. Alleen is niet bekend waar en wanneer die inbraken hebben plaatsgevonden, en er is ook geen piek in de statistiek te ontdekken. Herkenbosch en Melick liggen in Limburg, bij het smalste stukje Nederland, vlak bij Roermond.

Toch moet er iets hebben gespeeld, want twee weken later controleert de Duitse politie aan de grens:

(Bron: NOS)

Op 0:00 Meteen valt op dat de voice-over is weggevallen, dat zal iets geweest kunnen zijn als: Wie vandaag aan de Duitse grens in de politiefuik terechtkwam, liep het risico met zijn/haar nummerplaat herkenbaar in beeld te komen.

Op 0:14 begint de politieman te spreken. Het gaat over de gevreesde mobiele bandieten, waarvan we nu horen dat het uitsluitende doel van hun komst naar Nederland of Duitsland is om ‘criminaliteit te plegen’. Als ze naar Nederland en Duitsland toe komen, waarom wordt er dan gecontroleerd op de grens van Nederland met Duitsland?

Op 0:32 Duitsland zet veertig keer zoveel politiemensen in als Nederland en om dat te compenseren belooft de politiespreker dat die nog minstens 20 keer in actie komen ‘om te zorgen dat we niet op 1 plek alles tegelijkertijd inzetten’. Waarom is dat beter? En die cijfers 2400 en 60, kloppen die wel? De Limburgse zender L1 heeft het over 2500 en 40, dat is 62,5 keer zoveel.  Wie spreekt hier de waarheid?

Vanaf 0:40 Weer geen voice-over. Kan iets zijn als: ‘Veel automobilisten hebben sigaretten bij zich en sommige worden gefouilleerd. Hoewel de Duitse politie bewapend is, heeft zij niet geschoten bij deze actie.’

Er is die dag ook een Duitse filmploeg op de zelfde locatie, en nu blijkt dat de Nederlandse politiewoordvoerder niet alles heeft verteld:

(bron: RP-online)

Op 0:20 Politiewoordvoerder Markus Niesczery: ‘We hebben vandaag de complete grens met Nederland en een deel van de grens met België dichtgemaakt, omdat we weten dat het grotendeels gaat om zuid-oost-Europese daders, die vaak schuilplaatsen in de Beneluxlanden hebben. Daarom werken we nauw samen met onze collega’s uit Nederland en België, die ons informatie geven over hun daders, die vaak over de grens ons land binnenkomen om hier hun misdaden te plegen, om dan weer terug te keren naar België of Nederland’.

Waarom zei de Nederlandse politiewoordvoerder dat niet gewoon? In tegenstelling tot de Nederlandse politie, die niets loslaat over wat er feitelijk gebeurt bij de aanpak van de inbrekers, schijnt de Duitse politie te weten waar ze moeten zijn en wat ze moeten doen.

Op 2:12 Niesczery: ‘We zijn vanmorgen bij  hotels geweest waarvan we weten dat daders er vaak inchecken en we hebben huizen op het oog waar veel mensen wonen en terwijl er maar weinig staan ingeschreven.’

In Herkenbosch en Melick is het verkeer stilgezet en hebben onschuldige burgers uren moeten wachten om te worden doorgelicht voor een ‘intelligence-operatie’; eigenlijk vooral controle van de staat van het voertuig door de RDW, belastingdingetjes van de belastingdienst en openstaande boetes. Maar de politie heeft de schuilplaatsen niet kunnen vinden. Of zijn de inbrekershoofdkwartieren in belang van onderzoek of ‘intelligence’ ongemoeid gelaten?

De Nederlandse politiespreker begint met het excuus dat dingen nu eenmaal zijn afgesproken, jokt vervolgens over het aantal ingezette dienders en verzwijgt de hoofdzaak. Betalen we daar belasting voor?

Zinloze controle omdat het kan

Operatie Trivium IV van afgelopen zomer past in een langere traditie van zinloze controles langs de weg, die uitgaan van de gedachtegang dat wegen instrumenten zijn om misdaden te plegen. Gelukkig is er altijd wel een nieuwsrubriek die wil komen filmen zonder vervelende vragen te stellen over nut, noodzaak of effectiviteit van dit theater. Laten we teruggaan naar 17 januari 2014. In Limburg wordt in twee dorpen het verkeer vastgezet omdat er teveel inbraken zijn:

Bron: Hart van Nederland

Op 0:00  Politiemensen, de belastingdienst en de RDW gaan aan de slag. Wat heb je aan de rijksdienst voor het wegverkeer als je probeert inbrekers te pakken? En de belastingdienst? Moeten die toezien dat er inkomstenbelasting wordt afgedragen over de gestolen spullen? Nee. Die zijn er alleen zodat de politie kan doen wat ze van de wetgever niet mag: zonder enige verdenking toch mensen dwingen hun auto te laten doorzoeken.

Op 0:21  Een gedupeerde burger snapt dat je op deze manier natuurlijk geen inbrekers pakt maar probeert de zonzijde te zien: ‘Het moet toch, kijken of het nog klopt’. Hoewel de aanleiding ligt in het aantal inbraken, draait de operatie uit op RDW-controle van voertuigen, zodat het wachten hopelijk niet allemaal voor niets is geweest.

Op 0:34  Woordvoerder Laurens Princen spreekt over 400 woninginbraken op jaarbasis. Waar? In Herkenbosch? Dat lijkt wat overdreven maar de verslaggever vraagt niet om een toelichting. Bovendien kan de woordvoerder zomaar alles zeggen, want bij de politie geldt de journalistieke wet van minstens twee onafhankelijke bronnen niet. Inbraakcijfers van Herkenbosch over 2013 zijn niet compleet beschikbaar gemaakt. In 2014 zouden er 14 woninginbraken zijn geweest.

Op 0:38  Omdat Princen elke inbraak er 1 te veel vindt, duurt de controle de hele avond. Of is dat de interpretatie van Hart van Nederland?

Op 0:50  Ook in Melick wordt er veel ingebroken. ‘Schijnbaar’, aldus een welwillende gedupeerde automobilist, die na al het wachten graag positief op televisie wil. Ook hier zijn inbraakcijfers over 2013 niet compleet beschikbaar gemaakt. In 2014 zouden er 10 woninginbraken zijn geweest. Of is door deze actie het aantal woninginbraken teruggedrongen van 400 naar 24?

Op 1:00  Woordvoerder Wendy Hermans meldt dat er nog geen inbrekers zijn aangetroffen, en dat lijkt haar niet te verbazen. Maar dat was wel de aanleiding om onschuldige burgers van hun tijd te beroven. Hoeveel auto’s hebben moeten wachten? Hoeveel auto’s waren niet in orde? Wat is er in de auto’s aangetroffen? Wat heeft dit allemaal gekost? Welk ander werk is hierdoor blijven liggen? Van hoeveel van de 400 inbraken is inmiddels een verdachte voorgeleid of veroordeeld? Het is niet terug te vinden. Wel blijkt er meer aan de hand te zijn geweest dan Hart van Nederland meldde; het was een intelligence-operatie.

Op 1:08  Verslaggever Hans de Herdt doet zijn kortste ‘standupper’ ooit: Logisch dat ze niks vinden, maar toch goed dat het gebeurt, want nu zijn de inbrekers op hun hoede.

Politie wil weten wie in auto’s zit

Vrijdag 9 oktober is in het westelijk havengebied van Amsterdam een ‘grote handhavingsactie’ gehouden. Eerst werden de nummerplaten van langsrijdende auto’s gescand (ANPR) en vervolgens moesten 126 automobilisten meekomen. Hier werd weer de bevoegdheden-sandwich toegepast: De belastingdienst scant legaal alle auto’s (wat de politie niet zomaar mag), de douane kan legaal iedere auto doorzoeken (wat de politie niet zomaar mag), en de politie komt strafbare feiten op het spoor, die ze meteen kan afwerken. Dit in tegenstelling tot de strafbare feiten die via aangiften binnenkomen, want die worden via een geheime prioriteringssystematiek zo veel mogelijk geseponeerd (want te veel werk en geen publicitair voordeel). De marechaussee was er ook bij, die scande identiteitspapieren van vreemdelingen.

Stadszender AT5 mocht mee en maakte een verslag. Laten we even kijken:

(bron: AT5)

Op 0 minuut 0: De actie is bedoeld om verkeersveiligheid te bevorderen, zo moet het lijken, maar daarvoor heb je de douane, marechaussee en de belastingdienst niet nodig.

Op 0 minuut 10: KLPD-icoon en verkeersvoorlichting-veteraan Frans Zuiderhoek legt het uit: ‘Verkeersveiligheid is een van de doelstellingen’; Een blaastest en controle van de technische staat van de voertuigen. Hoeveel doelstellingen zijn er verder en wat zijn die doelstellingen precies? Het persbericht noemt ‘de intelligencepositie in dit gebied’. Van de politie? Van de belastingdienst? De douane? De AT5 verslaggever weet dit niet, of vindt het niet belangrijk genoeg om te vertellen.

Op 0 minuut 20: Waarom is de politie ‘zeer geïnteresseerd’ wie er achter het stuur zit en wie er in de auto’s zitten? Speelt er iets in het westelijk havengebied wat de politie niet direct kan aanpakken? En als bekend is wie er in de voertuigen zitten, wat doet de politie dan met die informatie? De toevoeging ‘ … en wat voor goederen ze vervoeren’, geeft een beetje aan dat er geen concrete verdenking is, maar dat een toevalstreffer deze actie hopelijk achteraf kan legitimeren. Hoewel het spannende ‘intelligencepositie’ misschien al automatisch alles legitimeert.

Op 0 minuut 55: Iemand is aangehouden die nog een DNA-test moest doen. Zoiets is verplicht maar niet strafbaar. Dan waren er nog twee mensen met openstaande boetes en een illegaal die zijn aangehouden. Hoe verbetert dit de veiligheid in het gebied?

Op 1 minuut 7: Deze meneer denkt dat hij in een fuik is gelopen die is bedoeld om wrakken van de weg te halen. Waarom was hij een ‘hit’ van de nummerplaatherkenning (ANPR)? Past hij in een of ander profiel?

Op 1 minuut 25: ‘Mede door de goede resultaten zal de politie vaker dit soort acties uitvoeren’. Wat pillen en rechthoekige witte dingetjes in een zakje, het illegaal inzamelen van vuilnis, bezit van traangas, rijden zonder rijbewijs, overbelading, zijn dat goede resultaten na het van de weg halen van 126 auto’s? Het lijkt er op dat 118 bestuurders voor niets van hun tijd zijn beroofd. Of droegen die bij aan de intelligencepositie in dit gebied? En wat kost zo’n controle de belastingbetaler?

Op 1 minuut 32: Waarom wil de politie zichtbaar aanwezig zijn? Gaat politiewerk niet over handhaving van openbare orde en opsporing en vervolging van plegers van strafbare feiten? Vooral op dat laatste punt scoort de politie bedroevend laag. Deze controle, die de grenzen overschrijdt van de bevoegdheden die de wetgever de politie heeft gegeven, moet televisiekijkers het idee geven dat de politie iets doet. Het laat eerder zien dat zij doet wat makkelijk is en nalaat wat moeilijk maar nodig is.

Het ‘donkere dagen offensief’ is een actie tegen inbrekers. Van deze beroepsgroep is bij deze controle niemand aangetroffen. Zou het niet beter zijn om inbrekers op te sporen door inbraken waarvan al aangifte is gedaan te onderzoeken?

 

Operatie Trivium: totale bandietencontrole

Operatie Trivium heeft de bandieten een lesje geleerd, maar wij zitten met een onbegrijpelijk filmpje. Gelukkig is er een plaats op het internet waar iets wordt uitgelegd. Europol meldt: Operatie Trivium was een actie van Europol en verkeerpolitieverband TISPOL om aan de bandieten duidelijk te maken dat onze wegen niet bedoeld zijn voor gebruik door criminelen.

De operatie liep van 22 tot 28 juni in Engeland en Wales, en van 25 tot 28 in Nederland. Politiemensen uit Litouwen en Roemenië ondersteunden de controles met informatie en controleerden in uniform Litouwers en Roemenen in Engeland. West Midlands Police lijkt de kar te trekken, althans die zijn de enigen met informatie op hun website. 8440 voertuigen aangehouden, 797 mensen gearresteerd. Dat is wel andere koek dan die ‘leuke zaken’ melkpoeder en viagra.

Er is iets raars. De naam Trivium 4 lijkt te wijzen op 3 eerdere Triviums, maar die hebben de website van Europol nooit gehaald, of zijn effectief verwijderd. Wat je niet zou verwachten van de organiserende partij die pleit voor uitbreiding van Trivium door heel Europa, met een hoofdkwartier in Den Haag.

Politie.nl kent Trivium eigenlijk alleen als een straat in Etten Leur, Maar er staat ook één keer ‘Trivium’ in het jaarverslag politie 2014. Zij het in de samenstelling ‘Trivium en Archimedes’ (Wat ook een operatie tegen mobiel banditisme is). Het wordt daar genoemd als iets van Europol en verder niet toegelicht. Operatie Trivium van deze zomer wordt helemaal niet genoemd, vreemd genoeg.

Interpol, een organisatie die bestrijding van grensoverschrijdende criminaliteit door middel van uitwisselen van informatie tussen politiekorpsen toch als hoofdtaak heeft en bij uitstek geschikt zou moeten zijn voor de bestrijding van mobiel banditisme, lijkt niets met Operatie Trivium te maken te hebben gehad.

Wat is hier aan de hand? Waarom wil Europol massale controles op basis van nummerplaatherkenning? Wat is precies het mediaplan van dit project? Wie gaat er over internationale opsporing? Zijn die 797 Britse en 43 Nederlandse arrestanten allemaal bandieten?

De politie heeft geen tijd om iets doen met de aangiften van mensen. Van de meeste inbraken en diefstallen wordt geen verdachte gevonden. Opsporing is veel werk dat misschien niets oplevert. Veel makkelijker is het om met nummerplaatherkenning buitenlandse auto’s van de weg te halen en met lukrake ‘informatiegestuurde’ of ‘strenge’ controles mensen hun tijd te verdoen. Met één op de tien auto’s is wel iets mis, dus de actie is altijd een succes. En die andere negen zijn voor niets staande gehouden.

Leuke zaken: Operatie Trivium

Op de zondag dat op facebook bekend werd dat Mitch Henriquez was overleden als gevolg van een onprofessionele poging tot arrestatie, waarvoor ook de noodzaak ontbrak, bracht Hart van Nederland een uniek kijkje achter de schermen bij de politie. De verslaggever mocht mee met Operatie Trivium. Operatie Trivium? U had daar misschien nog niet van gehoord, maar ook het filmpje van Hart van Nederland roept vooral vragen op. Laten we even kijken.

(bron: Hart van Nederland)

Ik vroeg me af,

Op 5 seconden: Wat is er verdacht aan de auto in de verte? De buitenlandse nummerplaat (die we niet te zien krijgen) misschien?

Op 15 seconden: De politie wil staande houden. In verband met welk strafbaar feit?

Op 18 seconden: Probeerde de auto die ter controle aan de kant werd gezet zich met hoge snelheid aan controle te onttrekken?

Op 28 seconden: Wat is de rol van de helikopter? Hoeveel helikopters zijn ingezet?

Op 30 seconden: Wat is precies een ‘strenge controle’? Waar staat dit in de wet?

Op 33 seconden: Waren er aanwijzingen dat bandietenbendes op 26 juni zouden toeslaan? Of alleen dat ze zouden rondreizen? Is dat verboden? Of werd deze operatie uitgevoerd zonder dat er specifieke aanwijzingen waren omdat dat makkelijker te plannen is?

Op 38 seconden: Heeft Maikel Dop het hier over een bepaalde bandietenbende die al is opgerold of een bandietenbende die nog op vrije voeten is?

Op 46 seconden: Mag de politie de kofferbak doorzoeken?

Op 51 seconden: Hoezo is babyvoeding een heel erg ‘hot item’? Waarom moet de politie daar op letten?

Op 54 seconden: Wordt hier met ‘doelgroep’ bedoeld dat Roemenen worden staande gehouden omdat ze Roemenen zijn? Is het in Nederland strafbaar om Roemeen te zijn?

Op 59 seconden: Met welk doel verzamelt de politie de volledige NAW gegevens van Roemenen? Om te matchen met bekende bandietenhoofdkwartieren?

Op 1 minuut: Terwijl de voiceover zegt dat criminele bendes vooral uit Roemenië komen, laat de animatie zien dat ze uit Rusland, Wit Rusland, Oekraine, Moldavie, Griekenland (lijkt het) en Ierland komen. Maar niet uit Roemenië. Was deze animatie misschien bedoeld voor een ander onheilspellend item?

Op 1 minuut 15 seconden: Gelukkig is politiewerk niet altijd bikkelhard. Maikel Dop noemt ‘leuke zaken’ babyvoeding en viagra. Iemand is ‘gepakt’ met die spullen. Zijn die verboden dan?

Op 1 minuut 30 seconden: De verzamelde gegevens zullen geanalyseerd worden in samenwerking met andere Europese politiekorpsen. Hoe is dat wettelijk geregeld? Welke gegevens? Alle nummerplaten die zijn langsgekomen? De NAW gegevens van Roemenen? De video opnamen van  de helikopter? Wordt de analyse gepubliceerd?

Waar de politie het hardst faalt – voor oplossen van inbraken en diefstallen moet hard en geconcentreerd gewerkt worden – komen ze nu met ‘leuke zaken’ die ze vooral zelf leuker vinden om te doen. Buitenlandse reisjes maken in de baas zijn tijd op kosten van de belastingbetaler om de collega’s van TISPOL te bezoeken bijvoorbeeld.

En als je dan met wat nummerplaatherkenning Roemenen of anderszins ‘hits’ van de weg haalt, vind je altijd wel iets. Zo werkt lukraak controleren: altijd succes en het help tegen alles, zelfs tegen een liquidatiegolf.

Projectmanager Maikel Dop omschrijft de criminele bendes die het doel en de aanleiding zijn voor Operatie Trivium: Ze houden zich bezig met inbreken, zakkenrollen en kijken waar ze bij winkeldiefstallen het meeste weg kunnen halen. Een lid van een mobiele bandietenbende blijkt dus geen beroeps te zijn, maar een gelegenheidscrimineel. Is dat alles? Gaat het dus niet over terrorisme, moord, geweld, afpersing of zelfs bedreiging? Zou dat komen omdat Operatie Trivium is bedacht door verkeerspolitie?

 

Die verdraaide sleutelplaatsen toch

De politie zit lelijk in zijn maag met de huidige liquidatiegolf. Vooral als  een moeder voor de ogen van haar kinderen wordt vermoord of een toevallige voorbijganger wordt doodgeschoten, verwachten mensen dat de politie de daders opspoort en voor het gerecht brengt. Helaas is dat niet waar de politie in uitblinkt. Daarom presenteert de politie iets wat ze allang doen, nu als ‘keiharde aanpak’ van deze moordenaars. De minister kondigde het al aan in de kamer en de burgemeester schreef het aan de Amsterdamse gemeenteraad: We gaan de sleutelplaatsen, waar vaker verdachten komen, verstoren.

Deze plaatsen, shishalounges, winkels, koffiehuizen, het kan van alles zijn, worden door een boeket van opsporingsambtenaren doorgelicht, net zo lang tot ze iets vinden. Dus niet omdat ze iets strafbaars hebben gedaan – want dan hadden ze strafrechtelijk kunnen worden aangepakt – maar omdat de mensen die de politie wil pakken daar komen. Doordat de verschillende opsporingsambtenaren verschillende bevoegdheden hebben, kunnen ze op elkaars bevoegdheden meeliften, daardoor kunnen ze meer dan de wetgever ooit gewild kan hebben. Mensen die deze sleutelplaatsen hebben bezocht rijden ‘toevallig’ in een politiecontrole. En wat levert dat op? Een pakje coke. Een vuurwapen soms zelfs. Een illegale woning. Als je een totale controle houdt, vind je altijd wel iets. Veel makkelijker dan bewijs rond krijgen en een goed strafdossier opstellen over verdachten die niet willen praten.

Bij de minste aanleiding kan de sleutelplaats door de burgemeester worden ‘gesloten’. De ondernemer of bewoner die dit overkomt heeft geen moord gepleegd en is er ook niet bij betrokken. Maar wordt zwaar gedupeerd, en kan de schade eigenlijk nergens verhalen. Deze aanpak van de Amsterdamse politie bestaat al zeker sinds 2010 en hangt mogelijk samen met project 1012, waar ondernemers niet door de BIBOB-toets komen wegens niet te verifiëren geheime informatie.

Maar is daardoor sinds 2010 de zware georganiseerde en misschien zelfs ondermijnende misdaad effectief bestreden? Een evaluatie ontbreekt. Nu er geen zicht is op arrestatie van de moordenaars, doet politie, justitie en gemeente alsof met het verstoren van sleutelplaatsen ze in actie zijn gekomen, terwijl ze in werkelijkheid alleen verder gaan met wat ze toch al wilden doen. Denkt de overheid nu werkelijk dat de plegers van de liquidaties zich zullen overgeven wanneer hun coffeeshop of favoriete pizzeria wordt gesloten? Is het middel van verstoren ooit geëvalueerd? Hoe komt het dat sleutelplaatsen steeds plekken zijn waar de politie weinig problemen hoeft te verwachten als hun machtsvertoon niets heeft opgeleverd? Een van de kranten meldde dat ook het leger bij de laatste verstoring was betrokken, wat was hun taak? Het lijkt dat de politie liever verstoort dan opspoort, maar effect is nog niet gebleken. En wat is eigenlijk de wettelijke basis voor het moedwillig hinderen en beschadigen van mensen die niet verdacht worden van een strafbaar feit?