Pleegt professor Spapens wetenschapsfraude met de Tilburgse wietstad saga en het gebruik van zijn “one person’s view”, een gewelddadige verdachte, voor wetenschappelijke publicaties? Deze vraag staat centraal in dit onderzoek naar de Engelse vertaling van ‘Integraal Appel’ voor een hoofdstuk in de publicatie ‘The many faces of crime for profit and ways of tackling it’ van Duyne, P. C., Harvey, J., Antonopoulos, G. A. & von Lampe, K. (eds.) Wolf Legal Publishers (2017). Dit hoofdstuk, ‘Cannabis cultivation in the Tilburg area: How much money is involved and where does it go?’, is geschreven door professor Spapens.
Spapens heeft regelmatig beweert dat hij slechts als adviseur betrokken is geweest bij het opstellen van ‘Integraal Appel’ van Tilburg University. Uit onderzoek van Buro Jansen & Janssen, ‘Integraal Appel, Nepwetenschap van Tilburg University’ en verschillende openbaarheidsverzoeken en klachten over dit rapport wordt duidelijk dat de professor een belangrijke rol speelde bij het rekenwerk en het schrijven van de tekst. Dit blijkt ook uit de Engelse vertaling.
Net als ‘Integraal Appel’ is ‘Cannabis cultivation in the Tilburg area’ gebaseerd op de informatie van de verdachte Alain S. Professor Spapens presenteert de verdachte als “informer”, een “one person’s view”, maar wel iemand met kennis van zaken omdat hij een centrale rol in de organisatie zou hebben gespeeld en een persoon is met een fotografisch geheugen. Een onderbouwing van deze beweringen van de professor is niet te vinden in een van de publicaties. Buro Jansen & Janssen heeft de verdachte Alain S. wel aan een uitgebreid onderzoek onderworpen.
In het onderzoek ‘Verdachte Kroongetuige Informant Fantast?’ wordt het leven van de verdachte Alain S. uitgebreid onder de loep genomen. De conclusie is vernietigend, de “informer” is “een labiele man die alles zou kunnen verklaren als hem dat gevraagd zou worden.” In de rechtszaak voelde hij zich dan ook “misleid en misbruikt” en zijn volgens hem zijn verklaringen door de politie aangepast. Op basis van de verhoren en beschikbare gegevens concludeert Buro Jansen & Janssen dat de verdachte Alain S. niet alleen zeer onbetrouwbaar is, maar ook gewelddadig.
Dit onderzoek naar het omkatten van ‘Integraal Appel’ naar ‘Cannabis cultivation in the Tilburg area: How much money is involved and where does it go?’ beschrijft de stappen die professor Spapens heeft doorlopen om zijn ‘emo-document’ om te zetten in een ‘wetenschappelijk’ artikel. Nadere onderbouwing van deze stappen is te vinden in het artikel ‘Cannabis cultivation in the Tilburg area: How much money is involved and where does it go?’ is een vertaling van nepwetenschappelijke rapport ‘Integraal Appel’’. Dat beide documenten in brede kringen, waaronder wetenschappelijke, worden gebruikt, is in een apart artikel gedocumenteerd.
Zowel Tilburg University als het LOWI hebben geen inhoudelijk onderzoek gedaan naar de klachten over ‘Integraal Appel’ en naar ‘Cannabis cultivation in the Tilburg area: How much money is involved and where does it go?’. Deze desinteresse in waarheidsvinding toont aan dat het produceren van nepwetenschap erg eenvoudig is en dat iedere wetenschapper dit zonder enig onderzoek overneemt. Kritiek op nepnieuws van burgers door wetenschappers is erg goedkoop als onderzoek naar nepwetenschap van professoren en universiteiten niet serieus wordt genomen.
Wetenschapsfraude verspreid zich als een olievlek
Eind 2013 verschijnt een vertrouwelijk rapport, ‘Integraal Appel’. De schrijvers van het rapport beweren dat de omvang van de wiet-industrie in Tilburg evenveel opbrengt als de totale begroting van de gemeente. Vanaf januari 2014 wordt mede dankzij de NRC gesproken over Tilburg wietstad en wordt het rapport gebruikt bij het uitrollen van de RIEC-structuur, het uittrekken van geld tegen ‘ondermijning’ en maatregelen tegen witwassen. Het vertrouwelijke rapport dat door de media slechts is ingezien wordt ook aangehaald in rechtszaken terwijl de tekst geheim is. Buro Jansen & Janssen vraagt om openbaarmaking van ‘Integraal Appel’.
Het door de gemeente Tilburg openbaargemaakte rapport wordt door Buro Jansen & Janssen onderworpen aan een grondig onderzoek, ‘Integraal Appel, Nepwetenschap van Tilburg University’. Het gehele rapport blijkt gebaseerd te zijn op de verzinsels van een verdachte in de drugszaak tegen een Tilburgse familie, die een centrale rol speelt in ‘Integraal Appel’. Een klacht bij Tilburg University (Commissie Wetenschappelijke Integriteit) vangt bot. Volgens de universiteit en professor Spapens die betrokken is bij het schrijven van het rapport is het document een bewustwordingsdocument en geen wetenschappelijke publicatie.
In de klacht aan Tilburg University en later aan de landelijke klachten organisatie LOWI (Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit) wordt verwezen naar het gebruik van de gegevens uit ‘Integraal Appel’ voor een artikel ‘Cannabis cultivation in the Tilburg area: How much money is involved and where does it go?’ in de publicatie ‘The many faces of crime for profit and ways of tackling it’ van Duyne, P. C., Harvey, J., Antonopoulos, G. A. & von Lampe, K. (eds.) Wolf Legal Publishers (2017). Twee andere publicaties van respectievelijk de Universiteit Utrecht, Ecorys en Vrij Universiteit Amsterdam in opdracht van het WODC (2018) en de Teesside University, Northumbria University, University of Bristol en Durham University (2018) hebben het artikel voor hun onderzoek gebruikt.
De klacht van Buro Jansen & Janssen is nooit inhoudelijk beoordeeld, volgens de wetenschappelijke wereld is ‘Integraal Appel’ een ‘emo-document’ en zou de klager de geheimhoudingsplicht van de procedure geschonden hebben. Dit laatste zou te maken hebben met het feit dat het onderzoek van Buro Jansen & Janssen openbaar is gemaakt op haar website. Punt is echter dat wetenschapsfraude een ernstige zaak is helemaal als frauduleus onderzoek wordt gebruikt door het openbaar bestuur en in de rechtstaat. Belangen van burgers worden dan geschonden en is het van belang de fraude grondig te onderzoeken en dat dat openbaar is. Dit hebben de instanties waar is geklaagd laten afweten.
‘Cannabis cultivation in the Tilburg area’ is ‘Integraal Appel’
Buro Jansen & Janssen heeft daarom naast ‘Integraal Appel’ ook het werk van professor Spapens zelf aan een onderzoek onderworpen. Om vast te stellen of professor Spapens het bewustwordingsdocument ‘Integraal Appel’ heeft vertaald voor het artikel ‘Cannabis cultivation in the Tilburg area: How much money is involved and where does it go?’ is zowel naar de inhoud van het artikel als de algemene verantwoording gekeken. Op de eerste twee pagina’s (219 en 220 van de publicatie) van het ‘wetenschappelijke’ artikel wordt aangegeven dat de focus ligt op Tilburg: “I address this question focusing on the Tilburg area in particular.” Ook geeft de auteur aan dat de informatie afkomstig is van een “informer”.
Spapens stelt dat de “informer” verantwoordelijk was voor “10 – 15 cannabis nurseries” en dat hij, verdachte Alain S., daardoor veel kennis bezat over de wietwereld: “This position allowed him to provide a unique insight in the cannabis network.” Volgens Spapens is op basis van de informatie van de “informer” ‘Integraal Appel’ opgesteld: “Based on this information the authorities drew up a document titled ‘Integrated call for action’ to which I contributed as a scientific advisor.”
Spapens stelt dat hij ‘slechts’ wetenschappelijk adviseur is voor ‘Integraal Appel’, maar in de media zegt Spapens dat hij “het rekenwerk van zijn vier collega’s begeleidde.” In het ‘wetenschappelijke’ artikel schrijft Spapens nergens dat ‘Integraal Appel’ is samengevat voor de Engelse tekst. ‘Integraal Appel’ wordt slechts op pagina twee genoemd en is opgenomen in de referenties. Toch is het Engelse artikel 100% gebaseerd op ‘Integraal Appel’ want beide documenten zijn gebaseerd op informatie van de “informer”. Voor ‘Integraal Appel’ is dit uitgebreid aangetoond in het onderzoek ‘Integraal Appel, Nepwetenschap van Tilburg University’.
Voor het artikel ‘Cannabis cultivation in the Tilburg area’ schrijft Spapens zelf dat de “informer” de belangrijkste bron is. De auteur spreekt zelfs van een “one person’s view.” Volgens Spapens is de informatie van de “informer” gecheckt, maar de professor geeft niet aan door wie, “the information was checked as thoroughly as possible.” Tevens schrijft de auteur dat de informatie van de “informer” gebruikt is als startpunt voor een strafrechtelijk onderzoek naar een criminele organisatie. Tot slot lijkt de professor te stellen dat doordat de “informer” een fotografisch geheugen zou hebben, de door hem verstrekte informatie juist is, “the informer had a photographic memory and was able to recall in great detail.”
‘Wetenschappelijk’ artikel van een gewelddadige verdachte
Het gewicht van de “informer” in het ‘wetenschappelijke’ artikel is dan ook groot. In het inhoudelijk deel van het artikel wordt maar liefst 33 keer verwezen naar informatie van de “informer”. Dat is erg veel voor een artikel dat ook nog eens een samenvatting is van ‘Integraal Appel’. Vraag is dan ook in hoeverre de informatie van de “informer” is gewogen, of de “informer” toestemming heeft gegeven voor het gebruik van die informatie en of professor Spapens zelf die informatie heeft kunnen verifiëren bij de “informer”.
Zeker voor een wetenschappelijke publicatie zijn dat relevante vragen. De professor lijkt dat ook in te zien door aan te geven dat het om “one person’s view” gaat. Wat echter ontbreekt in het ‘wetenschappelijke’ artikel is dat de “informer”, hier aangeduid als verdachte Alain S. niet alleen informant is van de politie en getuige tegen zijn medeverdachten, door het openbaar ministerie ook is aangeklaagd.
Voor ‘Integraal Appel’ is vastgesteld dat een weging van de geloofwaardigheid van de beweringen van de verdachte Alain S. niet is uitgevoerd. Zijn verklaringen roepen veel vragen op omdat hij alles over de wiet-industrie inclusief zijn eigen rol uitvergroot. Hij omschrijft zichzelf als ‘bedrijfsleider’, ‘regelneef’, ‘manusje van alles’, maar ook als ‘handhaver’. In zijn verhoor vertelt hij zelfs trots over het in elkaar slaan van een ‘katvanger’.
De “informer” van de professor is dus niet alleen een bron van informatie, maar ook een gewelddadig verdachte in een drugsproces. Dat roept niet alleen inhoudelijk op, maar ook ethische vragen. Probleem is dat in het ‘wetenschappelijke’ artikel van professor Spapens enige verantwoording ten aanzien van de persoon en de informatie van verdachte Alain S. ontbreekt. Het is duidelijk dat de professor de gewelddadige verdachte niet heeft gesproken, ook niet aanwezig is geweest bij de 24 verhoren of de 120 uur verhoor heeft bestudeerd. Van acht verhoren zijn zelfs geen geluidsopnamen.
Natuurlijk kan een “informer” belangrijke informatie leveren om zicht te krijgen op de wietteelt in Nederland, ook voor wetenschappelijke publicaties. Die informatie moet echter zeer zorgvuldig worden gebruikt, omdat verdachten in een strafproces allerlei belangen hebben om te getuigen tegen hun medeverdachten. Zo ook gewelddadige verdachte Alain S. die bepaalde belangen heeft bij het uit de school klappen.
In het onderzoek ‘Verdachte Kroongetuige Informant Fantast?’ van Buro Jansen & Janssen wordt daarom het leven van de verdachte Alain S. uitgebreid onder de loep genomen. De conclusie is vernietigend, de “informer” is “een labiele man die alles zou kunnen verklaren als hem dat gevraagd zou worden.” In de rechtszaak voelde hij zich dan ook “misleid en misbruikt” en zijn volgens hem zijn verklaringen door de politie aangepast.
De politie geeft zelfs aan dat “de verhoren van de verdachte Alain S. op een spraakwaterval lijken” en dat “de verdachte van de hak op de tak springt.” Het is zelfs zo dat de “informer” iedereen die langs komt beschuldigt van een strafbaar feit en volgens weer niet. Het is duidelijk dat een politiefunctionaris door de verhoren is gegaan om de bruikbaarste beschuldigingen aan medeverdachten en gegevens over de Tilburgse wiet-wereld bij elkaar te harken. Het feit dat de ”informer” zich “misleid en misbruikt” voelt roept de vraag op of dit informatie is van hemzelf of hem in de mond is gelegd.
Witwassen van beweringen van de verdachte Alain S.
Het is wetenschappelijk apart wat professor Spapens in zowel in het nepwetenschappelijke document ‘Integraal Appel’ als in het fake wetenschappelijke artikel ‘Cannabis cultivation in the Tilburg area’ doet. Dit proces van witwassen van wetenschapsfraude, het gebruiken van een bewustwordingsdocument voor wetenschappelijke doeleinden, met informatie van een gewelddadige verdachte Alain S. vindt plaats in verschillende stappen. Stap een is het ‘rekenwerk’ van professor Spapens en zijn vier collega’s aan de fantasie van de “informer” te koppelen. Dit legt de basis voor Tilburg wietstad.
De wietstad berekening begint bij gegevens die aansluiten bij de kennis van verdachte Alain S., de omvang van een plantage. Spapens schrijft in 2017 dat de “Dutch police discover about 5.000 – 6.000 nurseries per year” iets dat ook in ‘Integraal Appel’ wordt opgevoerd. In beide documenten wordt beweerd dat 20% van de plantages staan in Brabant en dat in die provincie “280.000 plants are seized in 2012” waardoor ‘Integraal Appel’ komt op een “gemiddelde omvang van 260 planten per kwekerij” en het ‘wetenschappelijke’ artikel op een “average size of a cannabis nursery at about 260 plants.”
Het onderzoek ‘De opgeblazen papieren Wietoorlog’ van Buro Jansen & Janssen op basis van openbaar gemaakte cijfers (2024) toont echter aan dat de ontruimingen van wietkwekerijen door de politie al jaren systematisch worden overdreven door: “Ook plantages met nul, een onbekend aantal, een niet vermeld aantal, niet bestaande kwekerijen, plantages met een zeer klein aantal planten mee te tellen of zelfs dubbel te tellen.” Aan het ‘rekenwerk’ van Tilburg University moet dus worden getwijfeld.
In het ‘wetenschappelijke’ artikel gebruikt Spapens en zijn ‘Integraal Appel’ team echter deze ‘berekende’ 260 planten om de waarnemingen van de “informer” te bevestigen. “At an average size of 260 plants, this would require 2.900 nurseries” (2017) (“Ingeval van een gemiddelde omvang van 260 planten, vergt dit 2.700 kwekerijen” (2013)), schrijft Spapens in het Nederlands en het Engels. Dit grote aantal plantages is zelfs in Tilburg niet onder te brengen dus zijn de plantages van de criminele organisatie van de verdachte Alain S. plots groter. De groep heeft “ongeveer 12 kwekerijen in bedrijf” met “600 – 1.100 planten per kwekerij” (2013) (“The informer’s group permanently ran some 12 nurseries with an average size of 850 plants” (2017)).
‘Wetenschappelijk rekenwerk’ vermengen met “informer” fictie
Naast deze bewering over het aantal kwekerijen en planten kent de “informer” “seven criminal groups in the city” en professor Spapens stelt dat verdachte Alain S. “has estimated that about 60 such groups in total were supplying wholesale buyers in the Tilburg area.” Deze zinnen zijn een Engelse vertaling van ‘Integraal Appel’. Na het aantal plantages, planten en criminele samenwerkingsverbanden (CVS’s) kan de “informer” als een ware statisticus ook nog een schatting geven van de productie van het aantal kilogram natte wiet in Tilburg: “According to the informer, wholesale buyers in the Tilburg area bought up about 20.000 kilograms of ‘wet’ cannabis per week.”
Ook de zinnen over de tonnage wiet in Tilburg in de ‘wetenschappelijke’ tekst van Spapens is een exacte vertaling van ‘Integraal Appel’ net als de uiteindelijke jaaropbrengst in Tilburg, “230 à 280 ton” in 2013 en “about 250 tons” in 2017 net als het aantal planten. “Voor een dergelijke hoeveelheid zijn permanent ongeveer 700.000 planten nodig in verschillende groeistadia” en vertaald “which requires at least 750.000 plants in different growing stages.”
Stap één eindigt bij de berekening van ‘Tilburg wietstad’. Met de hoeveelheid wiet en de groothandelsprijs van BOOM (Bureau Ontneming Openbaar Ministerie van het Openbaar Ministerie) komt Spapens op de 800 miljoen van de Tilburgse begroting: “Weekly turnover would be €16 million based on the average kilo price of €3.280 …. Annual turnover would thus add up to €818 million.” In ‘Integraal Appel’ zijn er wat marges, maar de tekst is precies hetzelfde: “Een weekomzet van €14 à €17 miljoen … Dit zou betekenen dat er op jaarbasis €728 à €884 miljoen wordt binnengehaald.”
Alsof de samenstellers van ‘Integraal Appel’ beseffen dat het toch wat ongeloofwaardig klinkt, 230 à 280 ton per jaar, worden er in het vertrouwelijke document twee politieonderzoeken aangehaald die zouden wijzen op tonnen wiet voor de export. In de ‘wetenschappelijke’ publicatie van professor Spapens worden deze onderzoek letterlijk overgenomen. Een onderzoek ging over een woonwagenkamp uit Geldrop uit ‘Integraal Appel’: “In 2004, the Dutch police investigated a group based at a trailer camp … that steadily sold 200 kilos of cannabis to foreign dealers every week.” De andere zaak is het Maskerbij onderzoek: “In 2012 another group operating in the same area managed to traffic 600 kilos per week mainly to the UK and Italy. This adds up to 31,2 tons per year.”
Vermengen verdachte fictie en ‘wetenschappelijke’ schattingen
Na koppelen van het ‘rekenwerk’ van professor Spapens aan de gegevens van de verdachte Alain S. volgt stap twee. Bij deze stap worden de beweringen naast ‘semi’-wetenschappelijke publicaties en berekeningen gelegd met als doel de “informer” wetenschappelijke geloofwaardigheid te geven. Dit is nodig om uiteindelijk verdachte Alain S. zelf te presenteren als wetenschapper die complete kennis over de materie heeft.
Neem bijvoorbeeld het “200 kilos of cannabis to foreign dealers every week” verhaal dat professor Spapens overgenomen heeft van de publicatie ‘de wereld achter de wietteelt’. In dat WODC-rapport (T. Spapens, H. van de Bunt & L. Rastovac), staat dat “de spilfiguren in deze criminele samenwerkingsverbanden beschikken over de nodige contacten in binnen- en buitenland om op grote schaal wiet te kunnen afzetten. Omzetten van 100 à 200 kilo per week zijn niet ongewoon.” In de tekst zijn de spilfiguren niet noodzakelijkerwijze mensen die op een woonwagenkamp wonen, maar zoals 100 tot 200 kilo door de professor in de geest van verdachte Alain S. wordt opgerekt zo ook de spilfiguren. De spilfiguren zijn plots bewoners van een trailerpark.
En dan de Tilburgse productie van “230 à 280 ton” of “about 250 tons.” Die wordt gekoppeld aan cijfers uit een rapport van T. van der Heijden, onderzoeker bij het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD nu landelijke eenheid van de Nationale Politie). Van der Heijden spreekt in 2006 over een Nederlandse productie van “323 ton en een bovengrens van 766 ton.” Zeven jaar later neemt Tilburg bij deze cijfers bijna de volledige Nederlandse productie voor haar rekening, maar enige twijfel klinkt er niet bij de professor.
Ook niet de twijfel die Van der Heijden zelf bij zijn eigen schattingen plaatst: “Het heeft er alle schijn van dat we de nederwietproductie fors hebben overschat.” Dit gebrek aan introspectie heeft alles te maken met de verwetenschappelijking van de “feiten’ van de gewelddadige verdachte Alain S. In ‘Integraal Appel’ staat dat “deze verklaringen (van verdachte red.) in veel opzichten inzichten uit wetenschappelijk onderzoek, kennis van praktijkdeskundigen ondersteunen.” In 2017 gebruikt Spapens niet expliciet het woord scientific, maar de Engelse vertaling van ‘Integraal Appel’ is wel een directe verwijzing naar de wetenschap: “His insights proved to be accurate or at least plausible when checked against information from other sources such as previous investigations and research.”
Niet alleen Van der Heijden wordt opgevoerd in het Engelse artikel ook de gegeven van het Platform Energiediefstal komt voorbij. Dit samenwerkingsverband van energiebedrijven zou accurate gegevens over wietkwekerijen produceren. Spapens vertaalt uit ‘Integraal Appel’: “Internal estimates of stolen electricity, which in 2012 amounted to 1 billion kilowatt hours of which most was attributed to cannabis nurseries. … The average annual electricity consumption of a cannabis nursery is 35.000 kilowatt hours.” En zie daar de 30.000 kwekerijen die al in ‘Integraal Appel’ het rekenwerk van verdachte Alain S. ondersteunen, maar nu ook in de wetenschappelijke wereld.
Kritiek van politieagent Van der Heijden op de cijfers van het Platform “90% van de elektriciteitsdiefstal toerekenen aan de hennepteelt lijkt ons een erg hoog percentage” is niet te vinden in de publicaties van Tilburg University en haar professor. Ook niet de kritiek uit de CBA 2012 (criminaliteitsbeeldanalyse): “Netbeheerders hebben een zakelijk belang hebben bij het zo hoog mogelijk inschatten van stroomfraude voor de aanleg van kwekerijen ten opzichte van netverlies met een andere oorzaak.” En de kritiek in het onderzoek van KEMA (Keuring van Elektrotechnische Materialen Arnhem, nu KEMA Labs) in opdracht van de NMa (Nederlandse Mededingingsautoriteit) uit 2010 dat nog grotere vraagtekens zet bij 1 miljard kWh gestolen stroom ten behoeve van wietkwekerijen van het Platform Energiediefstal.
Die BOOM moet om
Bij stap twee van het witwassen van de wetenschapsfraude is er een opmerkelijke deel aangaande de BOOM-normen. In ‘Integraal Appel’ wordt de verdachte Alain S. opgevoerd als de bron dat de normen van het Bureau Ontneming van het Openbaar Ministerie (BOOM) niet meer zouden voldoen. Het emo-document van Tilburg University stelt zelfs dat “Het bureau BOOM geeft desgevraagd aan dat de opbrengsten die de bedreigde getuige (verdachte Alain S. red.) noemt aannemelijk kunnen zijn.”
Professor Spapens herhaalt deze passage in zijn ‘wetenschappelijke’ artikel in 2017: “According to the Ministry of Justice, the informer’s estimates are generally realistic.” Zie echter het verschil in de vertaling. In 2013 zou BOOM hebben gezegd tegen Spapens dat de beweringen “aannemelijk kunnen zijn.” In de wetenschappelijke zijn de beweringen plots “generally realistic”, in het “algemeen realistisch.” En dat terwijl professor Spapens en BOOM geen details geven over de communicatie en de BOOM-normen na ‘Integraal Appel’ niet zijn aangepast.
De hele BOOM-saga van Tilburg University en Spapens is toch opmerkelijk. Een gewelddadige verdachte Alain S. zou met zijn “spraakwaterval” waarin hij “van de hak op de tak springt” en iedereen beschuldigt maar ook weer niet, in een keer een streep halen door wetenschappelijk onderzoek van Wageningen University dat ten grondslag ligt aan de BOOM-normen. En professor Spapens kan zelfs in zijn ‘wetenschappelijke’ artikel beweren dat de gegevens van deze “informer” accurater zijn dan van Wageningen University: “Informer’s figures may be more accurate.”
De luxaflex en het vorkheftruckje proef
De “one person’s view” zoals professor Spapens het relaas van de “informer” in zijn wetenschappelijke artikel noemt is een verhaal van een gewelddadige verdachte die verhoord wordt door de politie. Die verhoren vinden deels plaats op de achterbank van een auto die door Tilburg rijdt en op weg is naar verhoorlocaties in Almere, Middelburg, Eindhoven, Roermond, Venlo en Hengelo. Zestien opgenomen verhoren en acht die niet zijn vastgelegd. Waar de informatie van de man met het fotografische geheugen die professor Spapens gebruikt vandaan komt, is niet vastgelegd in zowel het emo-document ‘Integraal Appel’ en in het wetenschappelijk artikel.
Kan dat gekwalificeerd worden als serieuze wetenschap of is het acceptabel in wetenschappelijke kringen als een professor op basis van een seizoen Breaking Bad rapporten en artikelen schrijft voor wetenschappelijke publicaties. Want hoewel bij sommige niet geverifieerde beweringen van de verdachte Alain S. wetenschappelijke bronnen worden gevoegd door Tilburg University om deze gewicht te geven is het toch opmerkelijk dat veel beweringen van verdachte assistent wetenschapper Alain S. worden verheven tot wetenschap zonder enig onderzoek, verificatie of bronvermelding. En dat is stap drie van de wetenschapsfraude: de verdachte Alain S. voorzien van wetenschappelijke geloofwaardigheid.
Neem bijvoorbeeld de Hornbach luxaflex proef, bijna direct uit de koker van de gevallen professor Stapel: “Thus, professional growers must disguise the operation of a nursery … by disguising measures: decorating the rooms visible from outside and maintaining the garden.” In de Engelse tekst staat niet expliciet dat deze passage komt van de “informer”, maar de tekst is vertaald uit ‘Integraal Appel’ waar de verdachte nog uitgebreid over de Hoenbach luxaflex door bazelt: “Voor een paar tientjes heb je bij de Hornbach al luxaflex. Als er zilvergrijze luxaflex hangt die altijd gesloten is, duidt dat ook op een wietkwekerij.” Bij hoeveel woningen met gesloten zilvergrijze luxaflex van Hornbach zijn door professor Spapens wietkwekerijen gevonden?
Een andere waarheid van de “informer” is de vorkheftruck proef bij bedrijfspanden. Volgens de verdachte Alain S. “they also had to employ a few people to pretend to ‘work’ there by driving around with a forklift truck,” schrijft professor Spapens in het ‘wetenschappelijke’ artikel. De zin komt uit ‘Integraal Appel’: “Ook simuleerden ze bedrijvigheid door degene die de kwekerij verzorgde werkzaamheden rond het pand te laten verrichten en af en toe met een heftruckje buiten rond te laten rijden.” Hoeveel heftruckje zijn er bij wietkwekerijen in beslaggenomen?
De criminele auto wetenschap
Niet alleen luxaflex en forklift trucks behoren tot de expertise van de verdachte Alain S. Ook auto’s die wiet producenten rijden, “some of them buy cars such as Citroën, Fiat and Toyota which do not attract as much attention,” staat in de wetenschappelijke publicatie of “ook het merk Mercedes is … nog altijd zeer populair.” In de Engelse vertaling zijn daar ook nog BMW en Volkswagen aan toegevoegd en lijkt de auto kennis professor Spapens zelf omdat de “informer” niet als bron wordt genoemd.
Een volle pagina van het ‘wetenschappelijke’ artikel van professor Spapens (6%) gaat over auto’s. Naast de merken, komt het eigendom en de betalingen langs. Alle tekst is een vertaling van het bewustwordingsdocument van Tilburg University. Onduidelijk is welke onderbouwing de universiteit en de professor naast de “informer” hebben gezocht. In beide publicaties komt een voorbeeld van de gewelddadige verdachte langs: “In the past the informer owned a small construction company and posed as owner of a car for another member of his criminal group who officially lived on a social benefit.”
In ‘Integraal Appel’ wordt het eigendomsverhaal van verdachte Alain S. uitgebreid met een lease optie. Volgens wetenschappers van Tilburg University zouden rechercheurs hebben gezegd dat er “een trend is onder Brabantse criminelen om rond te rijden in auto’s die zijn geleased.” In het onderzoek ‘Integraal Appel, Nepwetenschap van Tilburg University’ heeft Buro Jansen & Janssen deze auto-beweringen uitgebreid onderzocht omdat ze onderdeel uitmaken van een betoog over faciliteerders. Faciliteerders zijn volgens Tilburg University allerlei beroepsgroepen die wietcriminelen zouden ondersteunen.
In ‘Integraal Appel’ worden de auto-beweringen niet onderzocht, geverifieerd of uitgewerkt. Nu is dat misschien geoorloofd bij een opiniestuk, maar professor Spapens neemt dezelfde beweringen over in zijn ‘wetenschappelijke’ artikel: “Usually, criminals lease or rent their cars with shady businesses run by persons closely associated with the criminal underworld. These will immediately give notification when the police are interested in a specific car and its lessee.” In het ‘wetenschappelijke’ artikel zijn de politierechercheurs niet meer de bron van de informatie.
Het lease verhaal van Spapens is opmerkelijk omdat de professor naast het overnemen van de tekst uit ‘Integraal Appel’ er tevens een soort checklist van maakt. Leasen zou goedkoper zijn. De auto kan niet in beslag worden genomen, de verdachte kan regelmatig van auto verwisselen en het leasebedrijf kan hem waarschuwen. Hier lijkt professor Spapens in de huid te kruipen van de “one person” wiens mening hij omvormt tot een wetenschappelijk artikel. De professor en de “informer” versmelten met elkaar. Het is onduidelijke welke informatie nu van de gewelddadige verdachte Alain S. komt en welke van professor Spapens.
Vereenzelviging van Spapens met de verdachte Alain S.
Die vereenzelviging van informatie van de verdachte en de professor is stap vier in de wetenschapsfraude. ‘Integraal Appel’ en het ‘wetenschappelijke’ artikel versmelten verder. Het deel over de auto’s wordt ingeluid door de smokkel van drugs en de lage pakkans waarbij Spapens in beide publicaties verwijst naar een eigen publicatie uit 2008, ‘Georganiseerde misdaad en strafrechtelijke samenwerking in de Nederlandse grensgebieden.’ In ‘Integraal Appel’ is controle aan de grens “objectief gezien zo goed als nihil.” In het ‘wetenschappelijke’ artikel is de controle alleen in de spits afwezig: “the regular stream of cross-border commuters during rush hours is indeed virtually nil.”
Heeft verdachte Alain S. echter iets over die smokkel gezegd? De teksten laten het in het midden, maar lijken te suggereren dat die spitsmokkel bijdraagt in het exporteren van 230 tot 280 ton wiet wat in kleine hoeveelheden al op zichzelf een gigantische file van kleine smokkelaars moet genereren. Niet alleen vermengen zich de getallen brij, wetenschappelijk noten, anekdoten en andere ‘feiten’ van de wetenschapper en de verdachte ook de fictie vermengt zich.
Alles wordt waarheid in de ogen van professor Spapens. In wetenschappelijke zin: “Even with these nuances the revenues of illegal cannabis cultivation are gigantic.” In de emotionele woorden van ‘Integraal Appel’ zijn “de financiële opbrengsten van de wietteelt gigantisch.” Wie dit nog beweert vermeldt de professor niet. Niet alleen zijn de opbrengsten gigantisch ook de werkgelegenheid voor Tilburg. “De bedreigde getuige schatte dat in Tilburg en omgeving dagelijks zo’n 2.500 personen werkzaam zijn in de wietteelt” (“According to the informer the cannabis industry in the Tilburg area employed about 2.500 people in different roles”).
Hoewel de werkgelegenheidscijfers duidelijk van de gewelddadige verdachte afkomstig zijn, moet de professor daar toch zijn eigen draai aan geven. Hij maakt de berekening in het ‘wetenschappelijke’ artikel, “some 2.200 persons are independent growers” en “only 300 members of criminal groups, and facilitators” schrijft de professor van Tilburg University. Hij concludeert: “Thus, probably more people are involved than 2.500,” alsof hij degene is die met het werkgelegenheidscijfer op de proppen is gekomen.
Verdachte is natuurlijk slechts assistent wetenschapper
En zie hier de laatste stap, stap vijf, in het proces van het ‘wetenschappelijk’ witwassen van een emo-document. Door de feilbaarheid van de verdachte te presenteren als een mogelijkheid om als ‘wetenschapper’ de gegevens zo aan te passen dat het erop lijkt dat er daadwerkelijk onderzoek is gepleegd.
Met betrekking tot de werkgelegenheid is er sprake van dit omkatten van opmerkingen van de gewelddadige verdachte Alain S. naar ‘feiten’ voor een ‘wetenschappelijk’ artikel. Volgens de professor levert de “informer” de ruwe data aan (“2.500 personen werkzaam in de wietindustrie”) en geeft professor Spapens daar een wetenschappelijke twist aan (“2.200 persons are independent growers” en “only 300 members of criminal groups”). Alsof het cijfers van het CBS (Centraal Bureau van de Statistiek) zijn.
Het zijn echter geen statistische gegevens, maar verzinsels van een labiele, confabulerende, gewelddadige man die zich misleid en misbruikt voelt. Het lijkt wel op een soort ‘fantasie wetenschap’ die zowel in ‘Integraal Appel’ als in ‘Cannabis cultivation in the Tilburg area’ wordt beleden. Want met naast het presenteren van vage harde statistische feiten zoals over de werkgelegenheid staan ook opmerkingen dat de “informer” toch niet zo precies is als de professor het presenteert, alsof de feiten van Spapens wel juist zijn.
In de Engelse vertaling staat “It is important to notice that the informer did not exactly define the boundaries of the Tilburg area, but he certainly did not limit the area to the city of Tilburg.” Betekent dat dan dat alle informatie over Tilburg niet juist is? De Nederlandse tekst gaat niet over de grenzen van de regio, maar of de kwekerijen in de regio staan: “Bovendien heeft de bedreigde getuige niet beweerd dat al deze kwekerijen ook in deze regio staan.”
Niet onlogisch dat de verdachte zich niet alleen door politie en justitie misleid en misbruikt voelt. Zeker als zijn initiële opmerking over de kwekerijen van alle bendes uit Tilburg ging en niet over die van de wietfamilie. “De plantages van criminele samenwerkingsverbanden bevinden zich ook in andere provincies en in België” versus “in fact, the informer’s own criminal group had some of its nurseries just across the border in Belgium.”
Hetzelfde gebeurt bij de onkosten van het wietbedrijf. In ‘Integraal Appel’ staat dat “de verdachten immers belang bij hebben om de onkosten zo hoog mogelijk voor te stellen, om de eventuele ontnemingsvorderingen te beperken.” De noot heeft betrekking op de bedragen die voor vastgoed worden neergeteld. In het ‘wetenschappelijke’ artikel is de noot die afkomstig lijkt te zijn van medewerkers van Tilburg University plotseling van de verdachte Alain S.: “At the time the informer made his statements, he was unsure whether the authorities would try to recover his illegal assets.”
Dit woorden in de mond leggen van een bron die naar alle waarschijnlijkheid niet meer zal reageren is opmerkelijk in een ‘wetenschappelijk’ artikel, maar keert diverse keren terug in de publicatie. Volgens Spapens heeft informatie van de “informer” geleid tot de vondst van een grote hoeveelheid geld: “The informer gave enough detailed information to allow an extensive search. On 21 August 2012, the police found at 13 different locations €1,4 million in cash hidden in homes and buried in plastic containers.” In ‘Integraal Appel’ is de verdachte niet de bron van de vondst.
Een pagina luxe
De vijf stadia van ‘wetenschappelijk’ witwassen is extra opmerkelijk bij de paragraaf die gaat over het luxeleven van de wietkwekers. In ‘Integraal Appel’ wordt er een alinea aan geweid, maar in het ‘wetenschappelijke’ artikel pakt professor Spapens uit. Naast de automerken die een pagina in beslag nemen, besteedt de professor anderhalve pagina aan het luxeleven, in totaal 15% van het artikel.
De machinerie van het witwassen van ‘rekenwerk’, het koppel van verhooropmerkingen van de verdachte aan ‘semi’-wetenschappelijke publicaties, de wetenschappelijke geloofwaardigheid van de “informer”, het vereenzelvigen van de wetenschapper met zijn bron en de feilbaarheid is bij de luxe te aanschouwen. Het rekenwerk is misschien wat ‘sloppy’, alsof de professor voor een populair tijdschrift schrijft wordt er gestrooid met opmerking over feesten, casino’s, Michelin sterrenrestaurants, merkkleding, designer meubilair, de aanleg van zwembaden en andere mogelijke aanwijzingen van een extravagante levensstijl.
Echter rekenwerk is niet nodig, want de opmerking van de professor: “One grower and his girlfriend spent it all on partying, drugs, gambling in casinos, and dinners in expensive restaurants,” lijkt genoeg te zeggen. Luxe, het moet wel duur zijn en de informatie van de gewelddadige verdachte ondersteunt dat, want die zegt dat “one of the key persons in his criminal group bought clothes to the extent of €1.000 to €2.000 every week and he also possessed 80 to 100 pairs of designer shoes.”
Wetenschappelijke publicaties van Spapens, ‘de wereld achter de wietteelt’, en anderen, (Van Duyne, 1995; 1996; Klerks, 2000; Meloen et al., 2003; Van Duyne and Levi, 2005) zou de opmerkingen over het luxeleven van de wietfamilie door de verdachte moeten onderbouwen. Volgens de ‘wetenschappers’ leiden de “criminals usually an expensive lifestyle that costs them thousands of euros every year.”
Heel precies is het allemaal niet, ‘criminals’, ‘growers’, ‘hennepfamilie’, ‘een van de leden van de familie’ lopen door elkaar, maar dat levert de gewelddadige verdachte ook wetenschappelijke geloofwaardigheid op. Zijn opmerkingen verschillen niet veel van die van de wetenschappers. Het hoeft allemaal niet zo precies. Professor Spapens geeft daarbij het voorbeeld. In ‘Integraal Appel’ volgt op de designer schoenen van een van de familieleden de opmerking over dure vakanties: “Ook tijdens vele vakanties werd met geld gesmeten en werden tienduizenden euro’s per week opgemaakt.” Wie er met geld smijt wordt niet specifiek vermeldt, maar in de wetenschap is dat wel duidelijk: “holidays with the family usually cost several ten thousand euros per week.”
Bij die laatste opmerking voegt Spapens expliciet toe dat de verdachte de bron is, “according to the informer.” Deze intieme kennis over het leven van de wietfamilie lijkt de verdachte geloofwaardigheid te moeten geven en tegelijkertijd laat de professor zien ook over dergelijke kennis te beschikken als hij een volle alinea besteed aan een zwembad in de tuin van “someone”, alsof criminelen, growers, hennepfamilies de enige mensen zijn die een zwembad in hun tuin aanleggen. Bij het zwembad en de nieuwe keuken wordt niet de “informer” als bron vermeldt.
Volledige vertaling ‘Integraal Appel’ met de juicy details
‘Cannabis cultivation in the Tilburg area: How much money is involved and where does it go?’ uit 2017 is dus een vertaling van ‘Integraal Appel’. De tekst is wat ingedikt. Professor Spapens heeft blokken vertaald en die aan elkaar geweven en daarmee de informatie van de gewelddadige verdachte proberen wetenschappelijk wit te wassen. De auto’s en de luxe geven dat proces duidelijk aan. In de “one person’s view” van de professor worden niet alleen opmerkingen van de verdachte verweven, maar ook gegevens uit politiedossiers. Deze passages komen 100% overeen met de tekst uit ‘Integraal Appel’. Het zijn wat anekdotische gegevens die bedoeld zijn de tekst wat op te spicen voor de wetenschap.
“Het Zeeuwse onderzoek Eternaken liet zien dat wietcriminelen onder meer geld witwasten via het oogsten van oesters,” staat in ‘Integraal Appel’. In het ‘wetenschappelijke artikel’ is de tekst plotseling: “The same criminal group also provided personnel for the harvesting of oysters in the province of Zeeland.” Ook de tekst over het schildersbedrijf is vertaald, “a relatively small painting company.” Ook het verhaal over een manage wordt vertaald in het ‘wetenschappelijke’ artikel, alleen worden er nu juicy details aan toegevoegd.
“In one case, reported in the media, suspect Humphrey D., who was the ‘boss’ of a group of cannabis cultivators bought a horse riding school for his wife,” schrijft Spapens. Volgens de professor komt de informatie uit de media en hij noemt de verdachte. In ‘Integraal Appel’ komt de informatie uit politiegegevens. “Uit een ander opsporingsonderzoek bleek dat het wietgeld onder andere werd gestoken in een grote manege, waaraan voor een fors bedrag werd verbouwd.” Ook wordt in het ‘wetenschappelijke’ artikel het “Ronald McDonald house” genoemd, terwijl in ‘Integraal Appel’ de naam niet wordt genoemd, maar slechts een algemene aanduiding staat: “lokale liefdadigheidsinstelling.”
De passages van ‘Integraal Appel’ over witwassen belanden in de paragraaf over investeringen. Tilburg University lijkt in ‘Integraal Appel’ teleurgesteld: “De bedreigde getuige kon niet veel informatie verschaffen over de vraag hoe de echt grote bedragen, in de orde van honderdduizenden of zelfs miljoenen euro’s, worden witgewassen.” In het ‘wetenschappelijke’ artikel laat professor Spapens deze opmerking onvertaald en voegt de passages uit het bewustwordingsdocument gewoon toe. Ook over witte salarissen waarvan de bron, media of politieonderzoek er al niet meer toe doen.
“Een andere bekende truc is het aangaan van een papieren arbeidsrelatie bij het bedrijf van een ‘bevriende’ ondernemer,” schrijft Tilburg University in 2013. Dit zou uit “dossiers van opsporingsonderzoeken” komen, althans die indruk wordt in de tekst gewekt. In 2017 schrijft Spapens dat die andere bekende truc “another option is to find a friendly owner of a legitimate company who is willing to ‘employ’ you on paper and pay out an official salary.” De professor spreekt over “most commonly” terwijl in de Nederlandse tekst van ‘Integraal Appel’ nog niet een algemeen gegeven, maar “vaak.”
Tilburg University en Spapens nemen een loopje met de ethiek
Professor Spapens gaat zover in het vertalen van het emo-document van een gewelddadige verdachte dat hij zelfs de stigmatiserende en racistische opmerkingen van de “informer” gebruikt voor zijn ‘wetenschappelijke’ artikel. Stigmatiserend omdat de verdachte Alain S. hele beroepsgroepen definieert als crimineel, maar daar eigenlijk geen kennis van heeft. De professor verwetenschappelijkt deze opmerking.
Zo staat in ’Integraal Appel’ over advocaten dat zij “kennis deelden die zij hadden opgedaan uit andere opsporingsdossiers waartoe zij beroepshalve toegang hadden, of dat zij daadwerkelijk zelf witwastrajecten konden ontwikkelen, al dan niet in samenwerking met andere faciliteerders.” Tilburg University schrijft bij deze opmerking dat “wanneer de uitspraken van de bedreigde getuige waarheidsgetrouw zijn … de … advocaten een loopje hebben genomen met de ethiek van de beroepsgroep.”
Wie neemt echter een loopje met de ethiek? Advocaten of Tilburg University en professor Spapens? Het blijkt dat de gewelddadige verdachte Alain S. “geen details heeft over de precieze trajecten.” Ook blijkt de verdachte niet erg concreet was over de raadslieden. De verdachte confabuleerde weer eens zoals in zijn gehele verhoor, dat is misschien zijn recht als verdachte, maar niet dat van een wetenschapper die die fantasieën van de “informer” gewoon in een ‘wetenschappelijk’ artikel zet.
Hoewel de gewelddadige verdachte zelf niets gehoord heeft en tevens geen directe kennis had van mogelijk strafbaar handelen van advocaten, schrijft een professor van een Nederlandse universiteit dit zonder blikken of blozen over: “The informer had no first-hand knowledge but stated that he heard about advices provided by several wellknown lawyers who regularly defended cannabis cultivators. One told them ‘hypothetically’ about how he would launder substantial sums.”
‘Wetenschappelijke’ volgen van de discriminerende verdachte
Dit is zeer ernstig en roept vragen op over de wetenschappelijke ethiek van professor Spapens en onder andere Tilburg University. Want vertalen van een opinie stuk of emo-document voor een ‘wetenschappelijk’ artikel is dan wel wetenschapsfraude, maar beroepsgroepen zonder onderbouwing wegzetten als criminelen is toch van een andere orde.
En de gewelddadige verdachte in samenwerking met professor Spapens gaat zelfs nog een stap verder. Naast stigmatiserende zijn racistische en discriminatoire opmerkingen de “informer” niet vreemd, maar dat een wetenschapper die voor een ‘wetenschappelijk’ artikel vertaald, roepen niet alleen vragen over fraude op, maar ook over de wetenschappelijke capaciteiten van professor Spapens.
Een eerste opmerking over een moskee lijkt onschuldig. In ‘Integraal Appel’ staat dat een “allochtone wietcrimineel bijvoorbeeld bedragen doneerde aan de moskee.” De moskee wordt genoemd in het rijtje “sportverenigingen of andere ‘goede doelen’” (aanhalingstekens bij goede doelen van Tilburg University). In het ‘wetenschappelijk’ artikel van professor Spapens is de allochtoon een moslim geworden, “the cannabis growers of Muslim origin also donated substantial sums to the mosque.” Bij de opmerking is in beide documenten geen onderbouwing gevoegd, behalve dat in ‘Integraal Appel’ verwezen wordt naar “een 17e eeuwse dievenbende.”
Het blijft daar niet bij. De verdachte Alain S. stelt dat allochtone wietcriminelen “het zwarte geld naar hun land van herkomst wegsluizen en daar investeren.” De woorden van de gewelddadige niet coherente verdachte worden in ‘Integraal Appel’ naast de opmerking gezet dat hij niets weet over de enorme omzet en winst in de wietindustrie. In het ‘wetenschappelijk’ artikel ‘Cannabis cultivation in the Tilburg area’ wordt de opmerking van de “informer” gewoon vertaald: “The informer’s insights shows that … criminals with an immigrant background tend to move the money to their country of origin and invest it there.”
Het blijft echter niet bij het beschuldigen van een moskee over het aannemen van zwart geld en het wegsluizen van geld naar hun land van herkomst door migranten. Verdachte Alain S. spreekt in zijn verhoren vooral over Turkse Nederlanders die dit wegsluizen doen. “Dat geld komt in Turkije wat bekend is van de grotere is hotels, windmolenparken… Want windmolenparken is ook heel erg in.” Het gaat hierbij volgens hem om “resorts waar wij all inclusive,” zegt verdachte Alain S. in zijn verhoren.
In ‘Integraal Appel’ wordt Turkije niet expliciet genoemd, maar volgens Tilburg University is het “geen ongebruikelijk fenomeen en kan ook in andere opsporingsonderzoeken worden aangetroffen.” Welke opsporingsonderzoeken en of die feiten zijn voor de rechter zijn gekomen wordt niet duidelijk uit de tekst. In het ‘wetenschappelijk’ artikel van professor Spapens is het Turkije verhaal van de “informer” plotseling waarheid geworden “Earlier research … revealed that it is mostly used to buy private homes, land and sometimes to invest in hotels.” Dit terwijl de gewelddadige verdachte geen kennis heeft over deze investering: “The informer did not know where Turkish-Dutch cannabis cultivators invest their money in.”
De racistische wetenschap van gokschulden en bedreigingen
Dat de gewelddadige verdachte Alain S. in zijn verhoren veel over Turkije praat is misschien niet toevallig en heeft minder met de cannabis industrie te maken dan het lijkt. In het vonnis in de rechtszaak rond de wietfamilie komt Turkije ook terug bij de passage over de betrouwbaarheid van de verklaringen van Alain S.
Advocaten van de medeverdachten zetten vraagtekens bij die betrouwbaarheid niet alleen over het confabuleren van verdachte Alain S., maar ook in verband met zijn gokschulden. “Verder is gesteld dat de aanleiding voor Alain S. om aangifte te doen niet zozeer was gelegen in een bedreiging door …, maar eerder in het feit dat hij veel schulden had bij diverse personen vanwege gokschulden en dat er Turken en Chinezen aan de deur kwamen.”
Deze gokschulden zijn door politie en justitie niet onderzocht als mede de bedreiging die door de medeverdachten wordt ontkend. Aan dat laatste moet misschien in het criminele circuit worden getwijfeld, maar wie de verhoren van de verdachte Alain S. doorleest over de schulden en bedreigingen, kan alleen maar twijfelen aan de verklaringen van de verdachte. In het onderzoek ‘Het fata morgana van Tilburg Wietstad’ zijn die onder de loep genomen.
De gewelddadige verdachte Alain S. beweert dat hij een schuld van 30.000 heeft bij de wietfamilie. Dit is niet door de politie onderzocht. Tevens zegt hij dat “schuldeisers elke twee maanden 100.000 euro van hem willen hebben.” De politie heeft dit ook niet onderzocht. In het Brabants Dagblad wordt alleen de wietfamilie als bedreigers aangemerkt. Dit lijkt echter afkomstig van een politiebron.
Het NRC schrijft ook een politiebron over als het over de dreiging van honden gaat: ‘Ton (het hoofd van de wietfamilie red.) stuurde Alain ook een dreigend sms’je dat hij „met de hondjes” (grote vechthonden) zou langskomen.’ Dit citaat is niet terug te vinden in de verhoren van verdachte Alain S. Het blijkt zelfs dat Ton geen honden had, maar slechts één hond en dat Alain S. het goed met die hond kon vinden.
De eenvoud van wetenschapsfraude
In de klachten aan de integriteitscommissies is niet alleen gewezen op het gebruik van data uit een ‘bewustwordingsdocument’ voor een wetenschappelijk artikel, maar ook op de vraag of er toestemming is gegeven door de verdachte bron voor het gebruik van zijn gegevens, de betrouwbaarheid van de gegevens, problemen met de methodiek en het verzwijgen van die methodiek, selectief gebruik van data en andere wetenschappelijke regels die overtreden zijn. Opvallend is dat zowel Tilburg University als het LOWI geen inhoudelijk onderzoek doen naar de beweringen in de klacht en het blijkbaar geoorloofd vinden dat wetenschapsfraude zich onbelemmerd verspreid.
En die onbelemmerde verspreiding en het gebrek aan introspectie van de wetenschap is verontrustend, zeker omdat wetenschap nu eenmaal invloed heeft op het openbaar bestuur en de rechtstaat. De verwachting is dat wetenschappelijk instituties überhaupt twijfel hebben bij gegevens en bij elke notie van mogelijke fraude of twijfel dit onderzoeken, maar niets in minder waar. Zowel het bewustwordingsdocument ‘Integraal Appel’ als het ‘wetenschappelijke’ artikel ‘Cannabis cultivation in the Tilburg area: How much money is involved and where does it go?’ worden uitgebreid geciteerd in zowel wetenschappelijke als semiwetenschappelijke literatuur door andere wetenschappers niet alleen van Tilburg University, maar van allerlei universiteiten in Nederland en in het buitenland.
De samenvatting van het onderzoek ‘Integraal Appel, Nepwetenschap van Tilburg University’ besluit met: “Het onderzoek Integraal Appel van Tilburg University is niet alleen onwetenschappelijk en slecht het is ook van een twijfelachtig allooi.” Ditzelfde geldt dus voor de Engelse vertaling ‘Cannabis cultivation in the Tilburg area: How much money is involved and where does it go?’
Het twijfelachtige allooi van het onderzoek heeft onder andere te maken met de bron van het verhaal, de gewelddadige verdachte Alain S. Deze verdachte, in het ‘wetenschappelijke’ artikel “informer” genoemd zegt zelf dat hij zich “misleid en misbruikt” voelt en dat zijn verklaringen door de politie zijn aangepast. Daarnaast blijkt bij navraag bij politie, openbaar ministerie en de gemeente Tilburg dat de verdachte bron van ‘Integraal Appel’ geen toestemming heeft gegeven voor het gebruik van zijn informatie voor een publicatie. Naast het feit dat de verdachte naar eigen zeggen gewelddadig is en volgens de politie erg onsamenhangend en tevens iedereen beschuldigt, maar ook weer niet, blijkt de man zulke schulden te hebben dat hij chantabel is. Hij is dus een ‘wetenschappelijke’ buikspreekpop.
De wetenschappelijke buikspreekpop van professor Spapens
De gehele gang van zaken rond ‘Integraal Appel’ roept heel veel vragen op die niet gaan over de verdachte Alain S. en de wietfamilie die een centrale rol spelen in het verhaal rond Tilburg Wietstad. Het rapport en de Engelse vertaling ‘Cannabis cultivation in the Tilburg area’ zetten vraagtekens bij het gebruik van data door professor Spapens. Waar is de wetenschappelijke verantwoording en onderbouwing van beweringen van een gewelddadige bron en allerlei andere bronnen zoals politieonderzoeken en bronnen?
Verdachte Alain S. wordt namelijk ook gebruikt voor de bevestiging van gepresenteerde beweringen uit andere publicaties van Spapens zoals ‘Georganiseerde misdaad en strafrechtelijke samenwerking in de Nederlandse grensgebieden’ uit 2008. Uitspraken van een gewelddadige verdachte die volgens de politie onsamenhangend is en eigenlijk alles kan beweren wat je maar wilt en tevens zelf vindt dat zijn verklaringen zijn verdraaid en aangepast, is gebruikt voor wetenschappelijke doeleinden en om wetenschappelijk onderzoek zoals het ronkend rapport over de Wietstad, maar ook om ander onderzoek van Spapens te onderbouwen.
Het zet grote vraagtekens bij het onderzoek van professor Spapens, maar ook roept ook vragen op over de wijze waarop hij, Tilburg University en het LOWI omgaan met kritiek over een rapport en de Engelse ‘wetenschappelijke’ vertaling ervan. Het toont een weinig nieuwsgierige wetenschappelijke gemeenschap die niet tegen onderbouwde kritiek kan en geen interesse toont in een inhoudelijke discussie. Dit gaat verder dan een frauderende wetenschapper van dezelfde universiteit als Spapens, Diederik Stapel.
Stapel heeft net als Spapens gefraudeerd met onderzoeksgegevens om het gewenste resultaat te bewerkstelligen. Bij ‘Integraal Appel’ (het ‘wetenschappelijke’ artikel) heeft de professor ook met gegevens gefraudeerd, wetenschappelijke regels overtreden, onwelgevallige onderzoeksresultaten weggelaten, problemen met de methodiek en de methodiek zelf verzwegen, selectief geselecteerd uit de beschikbare literatuur. Allemaal feiten die Diederik Stapel zijn verweten. Vraag is of deze fraude niet alleen heeft plaatsgevonden bij ‘Cannabis cultivation in the Tilburg area How much money is involved and Where does it go’ maar ook bij ander onderzoek van Spapens, want in tegenstelling tot Stapel heeft hij wel een politieke drijfveer, het legitimeren van een repressief drugsbeleid.
Integraal Appel, Een confronterend straatbeeld van criminele ondermijning van de samenleving
Cannabis cultivation in the Tilburg area: How much money is involved and where does it go?
De opgeblazen papieren Wietoorlog (samenvatting)
De opgeblazen papieren Wietoorlog (onderzoek)
Integraal Appel, Nepwetenschap van Tilburg University (samenvatting)
Integraal Appel, Nepwetenschap van Tilburg University
Verdachte Kroongetuige Informant Fantast?