Het is 21 mei 2015. Langs de kant van de straten staan links en rechts ME-busjes. Geuniformeerde politie-agenten, het wapen aan de heup, lopen door de verder verlaten straten. Sommigen hebben over hun politie-uniform een oranje vestje aangetrokken. Geen mens kan er meer langs. Automobilisten keren hun voertuig. Het Binnenhof is hermetisch afgesloten en volledig omsingeld.
De onderkoning van de politie had het nog gezegd:”De minister van Financiën heeft woensdag gezegd dat het een goed jaar is geweest voor de staatskas. Het is tijd dat er geld teruggaat naar de burgers en de mensen die het werk doen in dit land, onder wie de politie.” Maar ja, de minister en luisteren. Dus was men tot actie overgegaan. En er zouden nog meer acties komen, was al aangekondigd. Er zouden130 bijeenkomsten gehouden worden op politiebureaus. Tijdens die besprekingen zullen die bureaus dicht zijn.
Politici en luisteren. Twee totaal verschillende dingen. Dus hadden de politiebonden aangekondigd om acties te voeren die ook in het buitenland voor ophef zouden zorgen. Sail Amsterdam? Politieacties. De start van de Tour de France? Politiecontroles om de Tour te vertragen, net zolang totdat op alle journaals in het buitenland te zien zou zijn hoe slecht de politie in Nederland werd betaald. En er werd ook gesproken over het weigeren van aangiftes, geen boetes meer uit delen en het niet aanwezig zijn bij voetbalwedstrijden.
De onderkoning van de politie genoot van zijn macht. Er moest betaald worden, vond hij. Gerrit was begonnen als gewoon agent en was zijn politie-carrière geëindigd als hoofdagent bij het Korps Gooi- en Vechtstreek. Ja, en je kunt wel zeggen:’Wij zijn de baas op straat!’, in werkelijkheid luisterde er natuurlijk niemand naar zo’n hoofdagentje. Die rotjeugd op straat niet, zijn vrouw niet en de meerderen ook niet. Dat was nu wel veranderd. Gerrit van de Kamp was voorzitter van de grootste en machtigste politievakbond van het hele land.
De Algemene Christelijke Politiebond, afgekort ACP, was een vakbond met meer dan 25.000 leden. Van de net iets meer dan 63.000 politiemensen, meer personeel nog dan in de krijgsmacht, was dat een substantieel deel. Het was een leger binnen de politie. En Gerrit was de baas. Natuurlijk was Gerrit niet zomaar de baas geworden. Het is net als met alles. Je moet er wel iets voor doen.
Zo waren er wel tegengeluiden geweest. Op de website van de ACP staat een ingezonden brief van een bondslid dat zijn vraagtekens zet bij de gekozen acties: ‘En als laatste vraag, en dit is het punt wat mij als oprecht en steevast overtuigd politiemens daadwerkelijk het meeste voor de borst stoot, waarom zijn onze hardere acties nu ineens gericht tegen de inwoners van ons prachtige land terwijl we aan hen hebben beloofd waakzaam en DIENSTBAAR te zijn? Zouden onze acties zich niet moeten richten op die mensen die daadwerkelijk invloed hebben op onze CAO? Overheid en bestuur?’
Gerrit kon dit soort plooien gemakkelijk weer gladstrijken. Ja, uiteraard. Want kon je dat niet, dan was je ook niet de baas. Op 7 februari 2015 schreef onderzoeksjournalist Merijn Rengers een artikel voor NRC over Gerrit en ‘zijn’ bond. ‘Ook het bestuur van de ACP zelf vertoont barsten. Vanaf 1 januari van dit jaar is Van de Kamp, samen met een interimmer, de enige bestuurder van de christelijke politiebond, zo blijkt uit gegevens van de Kamer van Koophandel. Zijn twee medebestuurders zijn eind vorig jaar uitgeschreven als bestuurder. De een, Wiep van der Pal, zegt dat hij dat „in goed overleg” heeft gedaan. Hij blijft in dienst van de ACP tot hij een andere baan heeft gevonden. De ander, Erik Langeweg, is niet langer in dienst vanwege „een verschil van visie op het vakbondswerk”, zegt een woordvoerster van de bond. „Gerrit heeft de interne machtstrijd gewonnen”, zeggen diverse vakbondsbronnen. „Hij heeft heel veel bereikt, voor zichzelf en voor de bond, maar hij heeft zich vereenzelvigd met de macht. Hij is vorig jaar nadrukkelijk aangesproken op zijn gedrag, maar hij blijft zitten.”
Gerrit van de Kamp is niet alleen voorzitter van de Nederlandse ACP. Hij is ook president van de European Police Union. In de eigen woorden van Gerrit: ‘De EPU is een zelfstandige vereniging van samenwerkende politievakbonden in Europa. Op dit moment heeft de EPU 12 (aspirant)leden. Gezamenlijk hebben zij een achterban van ongeveer 350.000 leden. Het bestuur wordt gevormd door bestuursleden van de aangesloten politievakbonden. Doel van de EPU is het vakbondswerk van politiebonden binnen Europa te bevorderen, de Sociale en veiligheidsdialoog in Brussel te voeren. De EPU is aangesloten bij de koepelorganisatie Eurofedop/CESI’.Naast de 25.000 Nederlandse politie-agenten die hij de straat op kan krijgen, heeft Gerrit dus ook nog eens veel invloed bij maar liefst 350.000 collega’s uit heel Europa!
Nou was er wel iets aan te merken op het gedrag van Gerrit. Maar een kniesoor die daar op let. Zo had Gerrit een manier gevonden om twee vliegen in één klap te slaan. Een baan voor zijn vriendin Marloes Smit en doorslaggevende invloed bij de vorming van de nieuwe Nationale Politie. Om dit te bereiken had hij zijn vriendin kunnen koppelen aan de Cultuurmonitor Nationale Politie. Deze Cultuurmonitor was ‘een innovatief onderzoek naar de manier waarop agenten hun werk uitvoeren en beleven. Dat zou een instrument moeten worden om de vorming van de nieuwe Nationale Politie te kunnen bijsturen.’, aldus Rengers in het NRC. De voorwaarde om akkoord te gaan met die Cultuurmonitor, die op zijn beurt cruciaal was voor de vorming van de Nationale Politie, was die baan voor Marloes.
Nadat toch werd besloten om Marloes Smit te ontslaan, werd de steun van de ACP voor de Cultuurmonitor meteen ingetrokken. Volgens Merijn Rengers ligt die monitor nu ergens in een laatje van het ministerie. Het wordt, ondanks dat het onderzoek meer dan 80.000 euro heeft gekost, niet gepubliceerd. Dat zou ook geen zin hebben, want de voorman van de machtigste politiebond is boos en heeft zijn steun ingetrokken. Volgens ingewijden is de invloed van Marloes Smit nog immer voelbaar binnen de ACP. Veel brieven van Gerrit van de Kamp dragen de toon en schrijfwijze van haar.
Een sterke voorman, een onderkoning zou je bijna zeggen, van een machtige bond die het opneemt voor zijn leden. Onwillekeurig moet je denken aan Sylvester Stallone in de film F.I.S.T. Hard maar rechtvaardig en alles voor de leden. Is dat nu bij de ACP van Gerrit van de Kamp ook zo? Op de website www.acp-claim.nl staan wat andere geluiden. ‘Deze website is gewijd aan het grove onrecht wat het bestuur van de politievakbond ACP haar, vooral oudere en gepensioneerde, leden heeft aangedaan. Veel van deze leden hebben vaak tientallen jaren premie voor een uitkering bij overlijden (ZNB) aan de bond moeten betalen maar in 2010 heeft het bestuur simpelweg besloten dat al deze aanspraken van de ene op andere dag niet meer geldig zouden zijn en heeft daarbij ook verzuimd dit op een fatsoenlijke manier aan de betreffende leden te communiceren met als gevolg dat in voorkomende gevallen mensen die naast het moeten verwerken van het leed van het overlijden van een dierbare ook nog eens onverwacht geconfronteerd werden met de koude weigering van de bond om tot uitbetaling van het verzekerde bedrag over te gaan.’, aldus de website.
Tsja, dat zijn toch wel iets andere geluiden. Is de ACP er echt voor haar leden? En alleen maar voor haar leden? Of gaat het om macht? Persoonlijke macht. Persoonlijke macht voor een gewezen hoofdagent die volgens NRC ‘briesend uit een overleg met toenmalig minister Ivo Opstelten kon weglopen’. Of voor zijn vriendinnetje, geen lid van de ACP en ook geen politievrouw, een goedbetaalde baan kon regelen die haar ook nog eens verder op de maatschappelijke ladder zou brengen? Is de macht van Gerrit hem naar zijn hoofd gestegen? Nog onlangs gaf hij aan dat de wet moest worden veranderd om motorbendes te kunnen verbieden. Houdt Gerrit zich nu ook bezig met misdaadbestrijding? Is hij jurist? Is hij politicus met een mandaat? Of is hij de Zuidamerikaanse kolonel die het parlement bezet met zijn ontevreden soldaten? Op 21 mei was hij er dichtbij.
Na de dood van Mitch Henriquez keek Nederland geschokt naar de televisie. Geuniformeerde politie-agenten bogen zich over een schijnbaar levenloze man. ‘Veel leven zit er niet meer in!’, klonk de stem van een betrokken politie-agent. Enige collega’s trokken de man overeind en hielden hem omhoog. Zijn hoofd hing naar beneden. Even later sleepten ze hem in een overvalwagen. Na de leugen dat de man overleed op weg naar het bureau, werd na gedegen onderzoek duidelijk dat de man hoogstwaarschijnlijk door toedoen van de zeer gewelddadige agenten was overleden. De ACP nam het op voor de agenten. Die waren uiteindelijk de machtsbasis voor de onderkoning van de politie. Zonder agenten op straat geen invloed en geen macht. ‘We willen aangeven dat onze eerste zorg nu gaat naar de betrokken collega’s.’ Van enig mededogen bleek geen sprake. Verder twittert de ACP nog dit: ‘Helder signaal van politie Den Haag. Handen af van onze mensen.’ Dat vindt de ACP dus ietsje belangrijker dan de dood van een toerist.
De voormalige hoofdagent heeft binnen de ACP de macht gegrepen. Collegabestuurders zijn weg en Gerrit zit er nu alleen. Hij zet de minister onder druk om zijn vriendin aan een baan en status te helpen. ‘Geen baan voor mijn vriendin, dan ook geen steun voor de Nationale Politie!’, zou hij gezegd kunnen hebben. Als een moderne dictator wil hij de wet veranderen om motorclubs te verbieden. Motorclubs verbieden omdat niet bewezen kan worden dat ze afpersen, harde publieksonvriendelijke acties voeren, de minister onder druk zetten, baantjes regelen voor vriendinnen en de eigen leden tekort doen. Harde publieksonvriendelijke acties worden ondanks kritiek uit eigen gelederen toch doorgezet. De minister wordt gechanteerd met grote acties tijdens publiekrijke evenementen die ons land internationaal kunnen schaden. De eigen leden richten een eigen website op om hun vertrapte recht te kunnen halen. En het ontbreekt de ACP aan elke empathie voor een toerist die door toedoen van de politie is gestorven. De drang van een gefrustreerde kleine dienaar om de baas te worden van een machtig apparaat leidt nu al tot manifestaties van hoogmoedswaanzin. Voer voor psychologen?